169 2

173

Rozpoznawanie zaburzeń rytmu — część I

Wykres potencjału czynnościowego zdepolaryzowanej komórki. Kolejne fazy potencjału są oznaczone jako 0, 1, 2, 3 i 4. Początkowa, szybka fala depolaryzacji (napływ jonów sodowych do wnętrza komórki) nosi nazwę fazy 0. (a nie fazy 1.), ponieważ zmiana potencjału zachodzi tak szybko, że pisak rejestratora nie zdąży niczego zapisać. Faza 0. trwa około 1 ms. Podczas fazy 3. jony potasowe wypływają na zewnątrz komórki. W fazach 0., 1., 2., i 3. do komórki napływają także jony wapniowe (na temat przepływu jonów wapniowych zobacz str. 176).

2. Jak potencjał czynnościowy pojedynczej komórki odnosi się do EKG cyklu pracy całego serca?

oj    \_1

Zespół QRS odpowiada fazie 0. i 1. Odcinek ST odpowiada fazie 2. Ponieważ zespół QRS jest wynikiem złożenia milionów potencjałów czynnościowych komórek serca, może się zdarzyć, że początek zespołu QRS wypadnie wcześniej niż potencjał czynnościowy komórki położonej przy podstawie serca.

Uwaga: Faza 4. we wszystkich komórkach obdarzonych automatyzmem, takich jak komórki węzła SA, charakteryzuje się powolnym, spontanicznym wzrostem potencjału (wykres jest skośnq linią nachyloną pod górę). Wykres fazy 4. w komórkach pozbawionych automatyzmu (komórkach „roboczego” mięśnia) jest linią poziomą.

1

3. Co to jest potencjał progowy komórki rozrusznikowej?

Jest to wartość, którą musi osiągnąć potencjał rozkurczowy w fazie 4., aby komórka mogła ulec spontanicznej depolaryzacji. Komórki, które spontanicznie ulegają depolaryzacji z powodu stopniowego narastania potencjału w fazie 4., nazywa się komórkami obdarzonymi automatyzmem.

4. Jakie znaczenie ma amplituda i nachylenie wykresu w fazie 0?

Im niższa amplituda w fazie 0. i mniejsze nachylenie wykresu, tym wolnie} rozchodzi się pobudzenie z komórki na komórkę (szybkość propagacji pobudzenia zmniejsza się).