182,3

182 OBRÓBKA PLASTYCZNA Laboratorium

Aby przywrócić materiałowi własności plastyczne, stosuje wyżarzanie rekrystalizujące. Zastosowanie wyżarzania powoduje przywrócenie dobrych własności plastycznych materiału, a więc dobór współczynników przetłaczania rozpoczyna się po wyżarzaniu ponownie oj m_; - można je nawet o 3 + 5% zmniejszyć.

Trzeba pamiętać projektując proces, że po zwykłym wyżarzaniu, (nie zastosowanie atmosfery obojętnej lub redukującej w piecu) z powierzchni materiału należy usunąć zgorzelinę. Realizuje się to zwykle na drodze trawienia w kwasach lub elektrolitycznie. Po trawieniu półwyrób powinien być płukany (myły) dla usunięcia śladów kwasu.

Całkowity w spółczynnik ciągnienia wynosi:

(4.54)

gdzie d„ - wymagana średnica przedmiotu.

Jeśli kolejne przetłaczania z dobieranymi z tablicy 4.23 minimalnymi współczynnikami doprowadzą do uzyskania mniejszej od wymaganej średnicy końcowej, czyli jeśli:

mr > mi,, = m_t ni; ma ...    (4.55)

należy współczynniki skorygować. Dla równomiernego zwiększenia tych współczy nników, należy obliczyć poprawkę X:

(4.56)

Liczbę operacji ciągnienia można wyznaczyć z zależności:

1 ^m'

(4.57

^ m, lnd₍₁ -ln(m, • D) lnm_2!ir    lnm_2jr

gdzie:

n - liczba operacji ciągnienia,

d,i - średnica końcowa wytłoczki,

mii, - średni współczy nnik przetłaczania.

₄ Tl.OCZNICI WO

Wysokość całkowitą wytłoczki po poszczególnych operacjach _ciaęnienia można obliczyć wg wzorów podanych w tablicy 4.25.

Miseczki z kołnierzem.

Wytłoczki cylindryczne z kołnierzami można podzielić na trzy grupy:

a)    Wytłoczki głębokie z małymi kołnierzami

b)    Wytłoczki kształtowane w jednej operacji.

c)    Wytłoczki głębokie z duży mi kołnierzami

ad al Głębokie tłoczenie części z niewielkim kołnierzem Wytłoczki spełniające warunek: D_t/d = 1.1-H.4 przy h/d> 1 (rys. 4.44b) wykonuje się w sposób analogiczny jak dla miseczek bez kołnierza. W pierwszej operacji wytłacza się walcowy półfabry kat bez kołnierza i przetłacza go w’ kolejnych operacjach aż do uzyskania żądanej średnicy. Ostatnie przetłaczanie kończy się w chwili gdy krawędź wytłoczki znajdzie się na stożkowej powierzchni matrycy przetłaczającej. lak uzyskane stożkowe obrzeże dotłacza się na płasko w ostatniej operacji, ad b)Części z dnzvm kołnierzem kształtowane w iednei operacji Przy kształtowaniu części w jednej operacji o przebiegu procesu decyduje stosunek średnicy kołnierza D_k do średnicy wytłoczki d,.

Jeżeli (Di</di) > (Di/diłg,, to kształtowanie wytłoczki odbywa się wyłącznic przez rozciąganie (zakres V na rys.4.45), a możliwa do uzyskania wysokość naczynia jest niewielka i zależy głównie od względnych promieni /aokrągleń matrycy r„/g i stempla r_s/g. Wartość (Di/d|)_gr zależy od zdolności materiału do umocnienia i wynosi ok. 2,7 dla materiału nic podlegającego umocnieniu, natomiast dla stalowych blach tłocznych ok. 3,5.

Jeżeli przy wytłaczaniu naczynia z kołnierzem współczynnik wytłaczania nt| ma wartość równą lub większą od wartości podanych w tablicy 4.23 (zakres I i II na rys.4.45), to żądaną wysokość naczy nia uzyskuje się przez przerwanie procesu w odpow iednim momencie. Podczas kształtowania wytloczek o wartościach stosunku v*Vdt) < (D_L/di)g, występuje ciągnienie. Jeśli równocześnie wartość D/d, znajduje się w zakresach III lub IV (rys.4.45), to operacja wytłaczania musi ^b>ć przerwana przed osiągnięciem przez, silę tłoczenia wartości siły P„.