1tom142

6. ELEKTROTECHNIKA TEORETYCZNA siebie w fazie i wytwarzane w jednym źródle energii zwanym generatorem trójfazowym Poszczególne obwody generatora trójfazowego są nazywane fazami.

Do oznaczania przewodów' i zacisków układu trójfazowego sa stosowane literv a r C; V, V, W- LI, L2, Li (dawniej R, S, 1).    ’

W fazach generatora indukują się napięcia o jednakowych amplitudach, o tej samej częstotliwości, przesunięte względem siebie o kąt równy 1/3 okresu, tzn. 27t'3. Napięcia tc wyrażamy w postaci czasowej lub zespolonej

e_A = E_msina>t

(6.60)

W zależności od sposobu połączenia faz źródła i odbiornika rozróżnia się układy trójfazowe o generatorach połączonych w gwiazdę lub w trójkąt i odbiornikach połączonych w gwiazdę lub w trójkąt. Wspólny punkt trzech faz przy skojarzeniu w' gwiazdę jest nazywany punkiem neutralnym ( punktem zerowym). Jeśli są połączone w gwiazdę zarówno źródło, jak i odbiornik, to punkty neutralne źródła i odbiornika mogą być ze sobą połączone przewodem zwanym przewodem neutralnym (przewodem zerowym). Układ trójfazowy mający przewód neutralny jest nazywany układem trójfazowym cztero-przewodowym, w odróżnieniu od układu trójprzewodowego mającego trzy przewody fazowe.

Jeśli napięcia źródłowe tworzą układ symetryczny, a impedancje faz odbiornika są jednakowe, to układ trójfazowy nazywamy układem symetrycznymi.

6.4.2. Obliczanie układów trójfazowych symetrycznych

Na rysunku 6.12 przedstawiono układ trójfazowy symetryczny gwiazda-gwiazda, trój-przewodowy i czteroprzewodowy. W układzie tym występują:

— napięcia fazowe źródła (generatora)    E_A, E_B, E_c

— napięcia fazowe odbiornika    U_A, Ug, U__c

wi

■8 Rys. 6.12. Układ trójfazowy I gwiazda-gwiazda:

a)    trójprzewodowy:

b)    czteroprzewodowy

— napięcia międzyfazowe (liniowe)    U.ab- Llbc> LLca

—    prądy przewodowe równe prądom fazowym I_A, Lb- Lc

W układzie trójfazowym symetrycznym gwiazda-gwiazda potencjał punktu neutralnego źródła jest równy potencjałowi punktu neutralnego odbiornika, zatem

E_a = U_a; E_b = U»    E_c=U_c    (6.6 la)

Prądy przewodowe oblicza się z zależności

Za =

(6.6 lb)

Na rysunku 6.13 przedstawiono wykres wektorowy prądów i napięć w przypadku indukcyjnego charakteru odbiornika.

/

Rys. 6.13. Wykres wektorowy prądów i napięć odbiornika trójfazowego symetrycznego, gwiazdowego

Ze schematu podanego na rys. 6.12 oraz z wykresu wektorowego przedstawionego na

rys. 6.13 wynika, że:

—    prądy przewodowe co do modułu są sobie równe

Ia = Ib = Ic = I„    (6.62)

—    napięcia międzyfazowe są różnicą odpowiednich napięć fazowych

LL_Ab — LL_a Ll_b> L^-bc ~ U-b-LŁó ILca ~ LŁc~Ha    (6.63)

—    moduły napięć międzyfazowych są sobie równe

U ab = Ł'bc = U_CA = U_p    (6.64)

—    suma wartości skutecznych zespolonych napięć fazowych jest równa zeru

Ua+U.b+IŁc = 0    (6.65)

—    suma wartości skutecznych zespolonych napięć międzyfazowych jest równa zeru

LLab^~ LLbc~EIŁca ⁼ ®    (6.66)

—    moduły napięć fazowych są sobie równe

U A = U_B = U_c — U_f    (6.67)

Z rysunku 6.13 wynika, że moduł napięcia międzyfazowego jest ,/3 razy większy od modułu napięcia fazowego

U_p = V T U i    (6.68)

Moc czynna pobierana przez jedną fazę odbiornika wynosi P, = U_fI_pcos<p = P/p