2013 10 28 09 17

141

WYSPY STARE

umiarkowanego. Budowa geologiczna jest skomplikowana i obejmuje wygasłe wulkainy na równi ze skałami osadowymi

Faunę Nowej Zelandii, podobnie jak i innych wysp, charakteryzuje nieobecność wielu zwierząt oraz odmienność tych, które są. Typowa dla Nowej Zelandii jest obecność reliktów ze starych szczepów kręgowców oraz wysoki odsetek ptaków nielotnych, z których połowa już wymarła.

Brak rodzimych ssaków poza dwu rodzinami nietoperzy, jedną endemiczną i jedną australijską. Nie ma żadnych klimatycznych przyczyn tej nieobecności ssaków, bo gatunki wprowadzone współcześnie zadomowiły się doskonale. Występowanie jedynego w swoim rodzaju zestawu nielotnych ptaków jest 'związane z nieobecnością ssaków i do pewnego stopnia równoważy ją w składzie fauny. Jest parę gatunków niewielkich kiwi, ptaków o miękkim, podobnym do sierści upierzeniu i bardzo uwstecznionych skrzydłach. Kiwi mają silnie rozwinięte powonienie, co może być cechą prymitywną, a może być związane z ich nocnym trybem życia i jadłospisem złożonym z robaków i owadów. Są nielotne chruściele oraz kakapo, nielotna papuga. Na kakapo polują dla mięsa i chociaż żyje ona w miejscach odludnych i wychodzi z ukrycia w nocy, jednak liczebność jej niebezpiecznie spada. Wszystkie inne nielotne ptaki nowozelandzkie już wymarły. Wielkich moa było dwadzieścia gatunków, niektóre tak duże, jak strusie ¹. Żyły na Nowej Zelandii od końca miocenu aż do przybycia Polinezyjczyków. Była też nielotna gęś i nielotny ptak z rodziny Xenicidae, jedyny znany nielotny ptak wróblowaty.

Z ptaków latających, niektóre należą do rodzin kosmopolitycznych, inne są australijskie, a .są też dwie rodziny endemiczne, Xenicidae i Callaeidae. Ciekawym ptakiem jest kea, rodzaj dużej papugi, której obyczaje zmieniły się zadziwiająco od czasu wprowadzenia do Nowej Zelandii ssaków, w, tym przypadku owiec. Kea Siada na grzbietach owiec i wyrywa im dziury w ciele, aby Się dostać do tłuszczu, który zjada. Kiedy nie było owiec, kea żywił Się owadami, które wydłubywał ze szczelin potężnym dziobem.

Na Nowej Zelandii są gekony i scynkd, ale nie ma żółwi ani wężów z wyjątkiem morskich. Za to nadal żyje na Nowej Zelandii Sphenodon, ostatni żyjący przedstawiciel rzędu, który zniknął z powierzchni Ziemi przed stu milionami lat. Sphenodon, czyli tuatara wygląda na dużą jaszczurkę z wystającą jak dZiób szczęką. Jest mniej lub więcej ziemnowodna, a jej jaja, Składane w piasku, potrzebują przeszło roku do wylęgnięcia.

1

Największy gatunek moa, Dinornis mtucimus, miał około 4 m wysokości, był więc mniej 'Więcej dwukrotnie wyższy od strusia (przyp. tłum.).