455

446 Rośliny ze stanowisk naturalnych

Surowiec. Surowcem są ususzone owoce jarzębiny Fr. Sorbi. Owoc jest kulisty, pomarszczony i dość miękki. Często skórka oddziela się od reszty owocu. Barwa owocu jest pomarańczowoczerwona lub brązowo-czerwona. Surowiec ma smak kwaśny, cierpki, zapach swoisty. Zawiera liczne kwasy organiczne, pektyny, charakterystyczny cukier — sorbit oraz witaminy A i C.

Surowiec przy zgniataniu nie powinien mazać się, ale jednocześnie nie może być kruchy i twardy. Nie może zawierać owoców sczerniałych lub niedojrzałych. Wilgotność — najwyżej 14%: Zapotrzebowanie na surowiec niewielkie.

Zastosowanie. Owoc jarzębiny stosuje się w lecznictwie jako lek przeczyszczający, moczopędny i witaminowy. Duże ilości świeżych i ususzonych owoców zużywa przemysł wódczany i spożywczy. Przemrożone ja-

Rys. 115. Jarzębina pospolita (Sorbus aucuparia):

a — kwiatostan; b — owocostan

gody są niekiedy chętniej używane do celów przetwórczych niż jesienne, gdyż zawierają mniej goryczy; przygotowuje się je tylko na zamówienie.

Zbiór. Owoce jarzębiny do celów leczniczych należy zbierać w okresie pełnej dojrzałości. Zebrane w odpowiednim okresie są czerwone, nie tracą barwy również po ususzeniu. Zmiana barwy może być wynikiem nieodpowiedniego transportu, przechowywania w magazynie lub suszenia. Przy