3tom040

2. WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ 82

z — stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej elektrowni

(2.9)

W praktyce stosuje się jeszcze dwa cząstkowe współczynniki dyspozycyjności

d,

d_p

T_d T_p+T_r [ T_ni TT    T

P_dp

(2.10)

(2.11)

gdzie: d, — współczynnik dyspozycyjności czasowej; d_p — współczynnik dyspozycyjności mocowej, uwzględniający częściowe ograniczenia mocy; P_Jp — średnia moc dyspozycyjna w okresie pracy.

Współczynnik dyspozycyjności produkcyjnej można przedstawić w postaci iloczynu d = d,d_p = -^-    (2.12)

w którym

d, = I-r_a-r_p    (2.13)

gdzie: r_a, r_p — współczynnik postojów awaryjnych i w remontach planowych

T ^1 na		Tap
~r~	^rp ~	T
ym:	T*, T„p	— i

(2.14)

roczny czas nicdyspozycyjności elektrowni z powodu awarii

i remontów planowych.

Krajowe elektrownie cieplne osiągają następujące wartości tych współczynników: d, = 0,80 h-0,85; r„ = 0,03 h-0,05; r„ = 0,1 -0,12.

Roczną produkcję energii, niezbędną do przyszłościowych analiz eksploatacyjnych i projektowania elektrowni, można określić prognozując typowe dobowe wykresy obciążeń elektrowni lub roczny czas użytkowania mocy, a wówczas

(2.15)

E = P_XT_X

przy czym indeks x może dotyczyć mocy zainstalowanej, osiągalnej lub dyspozycyjnej. W obliczeniach szacunkowych można założyć wartości wskaźników z (do wzoru (2.7)) lub roczny czas wykorzystania mocy w zależności od roli elektrowni w systemie elektroenergetycznym, wykorzystując dane zawarte w tabl. 2.3.

Najogólniejszym wskaźnikiem umożliwiającym ocenę ekonomiki pracy elektrowni i rozwiązań projektowych jest średni roczny jednostkowy koszt wytwarzania

k

K

~E

ak_h

Tdz

+ b,h,

(2.16)

Tablica 23. Wartości wskaźnika z oraz rocznego czasu użytkowania mocy osiągalnej T_m elektrowni w zależności od roli w systemie elektroenergetycznym

Rodzaj elektrowni	z	r„, h/a
Podstawowa	1+0,8	75005500
Podszczytowa	0,8-i-0,4	5500 + 2800
Szczytowa	<0,4	< 2800

. ■ . x _ koszty roczne elektrowni; E — roczna produkcja energii elektrycznej;

® _ współczynnik rocznych kosztów stałych; k_b — jednostkowe koszty budowy elektrowni; b-_t — jednostkowe zużycie i-tego czynnika (na jednostkę energii); h, — koszt 1 kg lub 1 m³ i-tego czynnika loco elektrownia (z uwzględnieniem kosztów transportu).

Wśród jednostkowych kosztów czynników zużywanych przez elektrownię (paliwa, woda, chemikalia, oleje, smary itp.) najistotniejsze znaczenie ma zwykle składnik paliwowy

k, = Kb„    (2.17)

gdzie: h_u — koszt 1 kg paliwa o umownej wartości opałowej W_ou = 29320 kj/kg; j _średnie roczne jednostkowe zużycie paliwa umownego

b„ =

Li

E

(2.18)

przy czym F„ — roczne zużycie paliwa umownego określone wzorem

F, =

(2.19)

w którym: F,_t W_oj—roczne zużycie i średnia wartość opalowa j-tego paliwa (węgiel, mazut, gaz).

We wzorze (2.16) widoczny jest istotny wpływ zmian roli elektrowni w systemie (stopień z) i dyspozycyjności (współczynnik d) na zmianę wartości jednostkowych kosztów. Łącznie z wpływem b„(z) daje to silną zależność jednostkowych kosztów

Rys. 2.4. Przykładowe zależności jednostkowych kosztów wytwarzania (a) i współczynnika strat energii (b) od stopnia wykorzystania zdolności produkcyjnej r elektrowni i współczynnika dyspozycyjności d ¹ — praca ciągła, 2 — jedno odstawienie na dobę, 3 — dwa odstawienia na dobę

wytwarzania od podanych czynników (rys. 2.4). Na rysunku tym jako wartość odniesienia ^ko Przyjęto jednostkowe koszty osiągane przy d - z = 1, a na rys. 2.4b przez 6 oznaczono współczynnik strat energii zdefiniowany jako

gdzie: iy, q_r — średnie roczne jednostkowe zużycie paliwa umownego i ciepła; b_uu, q_u chwilowe jednostkowe zużycie paliwa i ciepła w umownych warunkach odniesienia (zwykle znamionowe).

6*