atlas rehabilitacji ruchowej (320)

Rozdział 7/4 Rehabilitacja w uszkodzeniach splotu ramiennego

Leczenie i rehabilitacja

Cechą charakterystyczną nerwów obwodowych jest ich zdolność do regeneracji, która uzależniona jest od takich czynników, jak: szybkość wdrożenia i rodzaj podejmowanego leczenia, typ uszkodzenia, warunki anatomiczne, wiek chorego, predyspozycje osobnicze i inne. Postępowanie terapeutyczne uzależnione jest od charakteru uszkodzenia splotu ramiennego. Istotne jest szybkie ustalenie, czy uraz ma charakter stłuczenia, naciągnięcia, czy też doszło do wyrwania (awulsja) korzenia z rdzenia kręgowego. Należy wykonać badanie MRI (rezonans magnetyczny) bądź badanie kontrastowe kanału kręgowego. Rozpoznanie uszkodzenia awulsyjnego korzeni negatywnie rokuje w leczeniu zachowawczym i efektywności rehabilitacji. Również leczenie chirurgiczne nie przynosi znaczących korzyści zdrowotnych. Dla poprawy funkcjonalności i stabilności dotkniętej kończyny wykonuje się zabiegi przeszczepu części nieporażonych mięśni, łącząc je w grupy Itłnkcjofllfffe^ porażonymi (np. łączenie mięśnia piersiowego większego z mięśniem dwugłowym ramienia w celu uzyskania czynnego zgięcia łokcia). Lepszą stabilizację i funkcjonalność porażonej kończyny można też uzyskać poprzez stosowanie odpowiednich aparatów ortotycznych. Lekkie uszkodzenia nerwów o typie naciągnięcia lub zgniecenia (neurapraxia) rokują bardzo dobrze i nie wymagają specjalistycznego leczenia. Obserwuje się przejściowe zaburzenie funkcji nerwu, które ustępuje zwykle w ciągu kilkunastu godzin od chwili urazu.

W przypadkach urazowych bez przerwania ciągłości nerwów o typie axonotmesis i uszkodzeń z przerwaniem włókna nerwowego typu neurotmesis zespolonych chirurgicznie istotną kwestią jest od-barczenie splotu barkowego opatrunkiem odwodzącym piersiowo--ramiennym. Zapobiega on dalszemu rozciąganiu włókien nerwowych ciężarem bezwładnej kończyny. W tym przypadku, uwzględniając adekwatne postępowanie lecznicze i rehabilitacyjne, powrotu czynności nerwu oczekiwać można w czasie od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy. Po tym okresie nie obserwuje się znaczących korzyści ze stosowania rehabilitacji.

W celu podtrzymania kurczliwości mięśnia i jego ochrony przed nadmiernym zanikiem i zwłóknieniem stosować można zabieg elek-trostymulacji. Korzystną rolę w procesie regeneracji odgrywają również zabiegi termiczne: ciepłe kąpiele, naświetlanie światłem podczerwonym z wykorzystaniem filtra niebieskiego, parafinotera-pia. W przerwach pomiędzy zabiegami stosować można specjalne ciepłe „rękawki". Zabiegi te istotnie przyśpieszają tempo regeneracji włókien nerwowych, nawet powyżej 3 mm/dobę (normalnie ok. 1,5 mm/dobę). W sposób znaczący skraca to czas odnerwie-nia mięśni i ich nieczynności, co minimalizuje negatywne zmiany

Strona 4