atlas rehabilitacji ruchowej (321)

Rehabilitacja w uszkodzeniach splotu ramiennego Rozdział 7/4

w tkance mięśniowej. Postęp w regeneracji nerwu monitorować można za pomocą dodatniego objawu Hoffmana-Tinela. W czasie opukiwania wzdłuż nerwu w kierunku od części dystalnej do proksymalnej oznaczyć należy miejsce odczuwania przez pacjenta mrowienia. Jest to punkt, do którego dorasta regeneruj*ące włókno nerwowe pozbawione jeszcze osłonki mieliowej, a zatem wrażliwe na bodziec mechaniczny. W postępowaniu kinezyterapeutycz-nym należy zwrócić baczną uwagę na przeciwdziałanie skutkom porażenia mięśni. Pozbawione kontroli nerwowej mięśnie ulegają rozciągnięciu (również torebki stawowe, więzadła) przez sprawne mięśnie antagonistyczne, doprowadzając do ograniczenia ruchomości w stawie. Dochodzi do przykurczu miękkich elementów stawu po stronie nieporażonej. W tym celu należy stosować ćwiczenia bierne w pełnym, dostępnym zakresie, unikając tych elementów ruchu, które prowadzić mogą do rozciągania uszkodzonych nerwów. W przerwach między ćwiczeniami należy stosować różnego rodzaju łuski, szyny czy ortezy zapobiegające przykurczom oraz zapewniające właściwe, funkcjonalne ułożenie kończyny.

Elektrostymulację przerwać należy w momencie pojawienia się skurczów dowolnych. Jest to właściwy moment do rozpoczęcia ćwiczeń czynnych, początkowo w formie ćwiczeń izometrycznych, następnie ćwiczeń z wykorzystaniem odciążenia pod postacią pod-wieszek lub ćwiczeń w wodzie. Ćwiczenia w ciepłej wodzie basenu terapeutycznego są szczególnie polecaną formą terapii ze względu na warunki odciążenia, jaką uzyskuje ciało w wodzie. Działanie ciepłej wody dodatkowo potęguje rozluźnienie mięśni, wię-zadeł i torebek stawowych. W celu odbudowy potencjału siłowego i wytrzymałościowego mięśni należy stosować ćwiczenia ze wzrastającym oporem, aż do intensywnych krótkich ćwiczeń izometrycznych, które umożliwią szybki powrót siły i masy mięśniowej. Dla poprawy wytrzymałości mięśni stosować należy ćwiczenia z mniejszymi obciążeniami (do 50% obciążenia maksymalnego), za to zwiększyć liczbę powtórzeń. Zagadnienia te są szerzej omówione w rozdziale poświęconym odbudowie potencjału siłowego i wytrzymałościowego mięśni.

W celu poprawy sprawności ręki należy równolegle prowadzić z pacjentem ćwiczenia manualne. Ciekawą i atrakcyjną dla pacjentów formą prowadzenia ćwiczeń manualnych są zajęcia praktyczne w ramach terapii zajęciowej. Zaangażowanie w proces twórczy mobilizuje pacjenta, odwraca jego uwagę od terapii, pozwalając w sposób bezwiedny na wykonanie wielu złożonych czynności manualnych.

Proces zdrowienia w uszkodzeniach nerwów obwodowych jest żmudny i długotrwały, a efekt końcowy uzależniony jest przede wszystkim od szybkiego wdrożenia adekwatnego leczenia i rehabilitacji oraz od stopnia zaangażowania pacjenta w proces uspraw-

Strona 5