Bez nazwy 8

50 Opieka pielęgniarska w wybranych stanach neurologicznych

Podana wyżej dieta powoduje ponadto obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, gdyż jest uboga w tłuszcze (zwłaszcza zwierzęce) i sól, a bogata w sole potasu, wapnia i magnezu. Wskutek niewłaściwej gospodarki sodowej (przedawkowanie sodu, np. poprzez nadmierne solenie) dochodzi do zmian w ścianach naczyń i tworzenia sprzyjających warunków do nadciśnienia. Dopuszczalna dzienna ilość soli wynosi 3 g. Pożądane walory smakowe potraw z ograniczoną ilością soli uzyskujemy przez solenie pod koniec gotowania oraz zastępowanie soli innymi przyprawami jak: pieprz, cząber, papryka, oregano, majeranek. Ponadto należy unikać pokarmów konserwowanych solą np. wędliny, solone śledzie, żółte sery, wędzone ryby, kiszone ogórki, sosy, gotowe przyprawy. Zalecane są diety specjalne, tj.: owocowa, owocowo-ry-żowa, mleczna.

Przy nadciśnieniu, które bardzo często towarzyszy udarom mózgu, zalecane jest ograniczanie używek. Alkohol wysokoprocentowy jest bezwzględnie szkodliwy, natomiast dopuszcza się spożywanie do jednego kieliszka wina i do jednej szklanki kawy dziennie. Jest to także zależne od stylu życia pacjenta. U osoby, która przez wiele lat piła kawę, gwałtowne jej odstawienie bądź zmniejszenie, może zwiększyć napięcie nerwowe i zakłócać efekt hipotensyj-ny. Konieczna jest rezygnacja z palenia tytoniu oraz picia alkoholu (często choroba staję się okazją do porzucenia tych nałogów). Palenie tytoniu uważane jest za jeden z ważniejszych czynników nasilających proces miażdżycowy, zwiększa bowiem frakcję lipoproteinową LDL, a zmniejsza stężenie lipoprote-in HDL, co w chorobach naczyniowych centralnego układu nerwowego ma istotne znaczenie. Ponadto, nawet po wypaleniu jednego papierosa naczynia krwionośne gwałtownie się obkurczają, co utrudnia dopływ krwi do mięśnia sercowego i tkanki mózgowej. Po kilku minutach sytuacja się stabilizuje, naczynia wracają do pierwotnej postaci, niemniej jednak okres ten jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Poza tym palenie obniża zdolności intelektualne, utrudnia zapamiętywanie, a także inne funkcje poznawcze. Rodzina powinna być uczulona na szkodliwość biernego palenia i eliminować je w obecności osoby po udarze mózgowym. Alkohol zaś niszczy wiele narządów oraz powoduje degradację umysłową, wpływając niekorzystnie na układ nerwowy.

Omówiony sposób odżywiania pomaga utrzymać należną masę ciała lub wrócić do niej, co okaże się sprzymierzeńcem w dalszych świadomych działaniach podejmowanych na rzecz zdrowia. W obiektywnym określeniu należnej masy ciała dość powszechnie stosuje się wskaźnik BMI (Body Mass lndex).¹⁰¹

masa ciała w kq BMI = ^d&dt-^dldV^ wzrost w m^z

BMI poniżej 18,4 - niedowaga,

BMI 18,5-24,9 - norma,

BMI 25-29,9 - otyłość I stopnia (nadwaga),

BMI 30-39,9 - otyłość II stopnia,

BMI powyżej 40 - otyłość III stopnia.