bullock (25)

Rozdział 3__________

Przekaźnictwo synaptyczne

WSTĘP. W niniejszym rozdziale omówione zostanie przewodnictwo synaptyczne w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym (o.u.ri.).

Przekaźnictwo synaptyczne jest procesem, za pomocą którego komórki nerwowe komunikują się między sobą oraz z komórkami mięśniowymi i gruczołowymi.

Komunikacja zachodzi w miejscu zwanym synapsą.

I C. [ Przewodnictwo synaptyczne odbywa się na ogół za pomocą substancji chemicznych zwanych neuroprzekaźnikami. W niektórych przypadkach ma ono charakter elektryczny i zachodzi przez złącza szczelinowe.

j D. | Neuroprzekaźnik uwolniony z neuronu (neuron presynaptyczny) przedostaje się do komórki docelowej (komórka postsynaptyczna), w której wywołuje odpowiedź postsynaptyczną. Odpowiedź postsynaptyczna może mieć charakter pobudzający lub hamujący.

1.    Pobudzenie wywołuje potencjał czynnościowy (jeżeli komórką docelową jest drugi neuron), skurcz (w komórce mięśniowej) lub wydzielanie (w komórce gruczołowej).

2.    Hamowanie zmniejsza lub blokuje aktywność komórki postsynaptycznej.

Q| PRZEKAŹNICTWO NERWOWO-MIĘŚNIOWE ma charakter synaptyczny i zachodzi na złączu nerwowo-mięśniowym: pomiędzy neuronem ruchowym alfa i włóknem mięśnia szkieletowego.

[ A.~| Anatomia czynnościowa. Na ryc. 3-1 przedstawiono anatomię złącza nerwowo-mięś-niowego.

1. Obraz w mikroskopie świetlnym (zob. ryc. 3-1A)

a.    Po dotarciu do mięśnia neuron ruchowy alfa rozgałęzia się, wysyłając wypustki aksonalne do kilku włókien mięśniowych.

(1)    Liczba włókien mięśniowych unerwionych przez jeden neuron ruchowy alfa zależy od rodzaju mięśnia.

(a)    Neurony ruchowe alfa unerwiające duże mięśnie generujące duże napięcia lub służące kontroli postawy ciała unerwiają setki i tysiące włókien mięśni szkieletowych.

(b)    Neurony ruchowe alfa unerwiające mięśnie wykonujące ruchy precyzyjne zaopatrują zaledwie kilka włókien mięśni szkieletowych.

(2)    Każde włókno mięśnia szkieletowego jest unerwione przez pojedyncze zakończenie nerwowe.

b.    Zakończenie aksonu znajduje się we wgłębieniu sarkołemy włókna mięśniowego zwanym szczeliną synaptyczną,