wyciśnięciu każdej kurty mc /wracamy jej. czyli próbę pobieramy Kv /Af kart. Dla tak pobranej próby obliczamy średnia X. Tera/ wyciągnięte w!a, /wracamy, wszystkie osiem kari ponownie tasujemy, pobieramy iusi(,|, liczącą cztery karty i obliczamy następna średnia. Postępujemy w ten sp. długo, a/ pobierzemy 100 prób po cztery karty i obliczymy ich średnic
Tabela 9.1. Ro/khtd ck%petymcttttlfly i teoretyczny / próby Ordmeh ? prób c/icroclcmcnumiych pobranych : populacji oimioctcmcniowcj
K’ i. I
! ekspen mentalny j
R»/kład
teoretyczny
IX |
.? 2 |
/ 3 |
P 4 |
/ 5 |
P 6 |
to |
2.50 |
1 |
0.010 |
1 |
0.014 |
ii |
2.75 |
2 |
0.020 |
i |
0.014 |
12 |
3.00 |
Ó |
0.000 |
2 |
0.029 |
13 |
3.25 |
5 |
0.050 |
3 |
0.043 |
14 |
3,50 |
7 |
0.070 |
5 |
0.071 |
15 |
3.75 |
7 |
0.070 |
5 |
0.071 |
16 |
4.00 |
8 |
0.080 |
7 |
0.100 |
17 |
4.25 |
II |
0.110 |
7 |
0.100 |
18 |
4.50 |
13 |
0.130 |
8 |
0.114 |
19 |
4.75 |
10 |
0.100 |
7 |
0.100 |
20 |
5.00 |
10 |
0.100 |
7 |
0.100 |
:t |
5.25 |
9 |
0,090 |
5 |
0.071 |
22 |
5.50 |
7 |
0.070 |
5 |
0.071 |
23 |
5.75 |
4 |
o.tuo |
3 |
0.(M3 |
24 |
6.00 |
3 |
0.030 |
2 |
0.029 |
25 |
6.25 |
1 |
0.010 |
1 |
0.014 |
26 |
6.50 |
2 |
0.020 |
1 |
0.014 |
Rażeni |
100 |
1.000 |
0.998 |
W tabeli 9.1 w kolumnie 3 przedstawiono ro/kład liczebności KM) takki-. nich z prób. Rozkład ten jest eksperymentalnym rozkładem średnich z prób \\, j /uje on eksperymentalnie, jak średnie z prób liczących po cztery element), p -. [ nych losowo bez /.wracania z populacji złożonej / ośmiu elementów, zmieni.; w różnych próbach Średnia eksperymentalnego rozkładu z próby X,. czyli mcc . ze 100 .średnich / prób czteroelementowych wynosi 4.56. Średnia w popuU której te próby zostały pobrane, jest średnia liczb całkowitych od I do 8u\ 4.50. Odchylenie standardowe 100 średnich wynosi 0,834.
Do badania zróżnicowania średnich z różnych prób można też podejść te> tycznie Liczba różnych prób czteroelementowych. pobieranych bez zwracana populacji złożonej / ośmiu elementów, jest liczba kombinacji 8 przedmiotom naraz, czyli C§ = 70. Te 70 prób można uznać za jednakowo prawdopodobne B. trudu mo/.na sporządzić listę 70 prób i obliczyć średnie. Próba o najmnie,-.. średniej będzie obejmowała elementy I. 2. 3. 4 i wówczas średnia X = 2.50 Pr-*, o największej średniej będzie obejmowała elementy 5. 6. 7. 8 i średnia V 6' Zatem X przyjmuje wartości od 2.50 do 6.50. W tabeli 9.1 w kolumnie 5 pokaz-rozkład liczebności 70 średnich / prób. Rozkład ten jest teoretycznym ro/kłaJt
(9.1)
rozkładu / próby średnich i prób czteroelementowych pobranych / puoulKu -łownej z ośmiu elementów wynosi 4JO. Średnia z popgUji. czyh rednu l,c/b całkowitych od I do 8. wynosi równic/ 4.50 Odchylenie standardowe icorctsc/-nego rozkładu z próby wyraża wzór:
gdzie: <t — odchylenie standardowe w populacji.
Nr — liczba elementów w populacji.
N — liczebność próby
W naszym przykładzie o jest odchyleniem standardowym liczb całkowitych od I do 8 i wynosi 2.29. Liczebności populacji i próby wynoszą odpowiednio 8 i 4 Stąd
Jeżeli więc znamy odchylenie standardowe o w populacji, możemy bez trudu otrzymać na podstawie powyższego w/oru odchylenie standardowe teoretycznego rozkładu z próby i posłużyć się nim jako miarą zróżnicowania średnich z rożnych prób.
Znajomość odchylenia standardowego teoretycznego rozkładu z próby ma ograniczoną użyteczność, jeżeli nie dysponujemy dodatkowo informacją o kształcie rozkładu. W niektórych przypadkach rozkłady z próby mają postać rozkładu normalnego lub w przybliżeniu normalnego. Postać teoretycznego rozkładu z próby przedstawionego w tabeli 9.1 odbiega znacznie od rozkładu normalnego. Gdyby jednak liczebność zarówno próby, jak i populacji wzrosła, postać rozkładu zbliżyłaby się bardziej do rozkładu normalnego. W przypadku .V = 30 11\ = 100 rozkład ten byłby juz dobrym przybliżeniem rozkładu normalnego. Jeżeli ro/kład z próby jest w przybliżeniu rożkładem normalnym, to mając jego odchylenie standardowe.
171