Czasy�zorganizacji kraju Polska Piastów Historia Polski12

Polska Piastów

Czasy dezorganizacji kraju

W porównaniu z państwami Europy Zachodniej zależności feudalne w Polsce rozwijały się powoli, opierając się na własnych, specyficznych regułach. Feudalizm doprowadził do osłabienia i rozpadu większości krajów europejskich na zaciekle zwalczające się. niewielkie w ładztwa.

U ŹRÓDEŁ FE U DAL IZM l<

Wczesnośredniowieczni l umpa była kontynentem znajdującym się w stanic ciągłego oblężenia Z północy groziły jej początkowo na jazdy wikingów, ze wschodu Mongołowie, i od południa i zachodu przeżywające apogeum swojej potęgi ludy arabskie. To właśnie Arabowie byli odpowiedzialni za edCKCse państw la-inskieh nd sch diuyitiez.isou.yeh szlaków handlowych. Skutkiem takiego sunu była niemal kompletna mina europejskiej gospodarki i handlu Pieniądza i szlachetne kruszce straciły i>m samym swoje uniwersalne znaczenie. Jedynymi liczącymi sic wartościami pozostały zsenna i lodzie zdolni do jej uprnwmnsi Choć nalepy przy tym dodać, że w skslx> zaludnionej I mops: ziemia mewy karczowani i nicpiz) gotowana pod uprawy nic miała praktyc/mc żadnej wartości. Przez wicie lal środitowieczni królo wic i książęta mogli oplarac podległych ini w o-jowinków jedynie pi zez nadaniu. W zamian zn obowiązek słtizhy wojskowe) rycerze otrzymywali dziedziczne ziemie i poddanych, lUcły mieli na niej pracować Właściciele nowych majątków i ich potomstwo stworzyli wkrótce rody szlacheckie. Ich siaius był nieponwr-camc wyższy od statusu upmwiąjącycb zicnuc chłopów i parających się handlem mieszczan Jeszcze wyższą pozycje uzyskiwali ludzie wyjątkowo zasłużeni dla pinująceeo zdolni dowódcy wojskowi, dondcy. wićrm sm«-nicy lub po piustu ci. którzy potrafili silą wywalczyć sobie cdpowicsinic przywileje. W ten sposób powstali warstwa arystokratów: haremów. hrabiów, mirgrabtów. pomniejszych książąt itp Do guąiy te) isilcży leż zaliczyć biskupów, zwanych w owych C»8Kh książętami Kosooki. Zdarzało sic. ze potomkowie największych rodów, wykorzystując kkt-

-4-

W ▲ Dokument W z IZ96r. niłliinlwn prze/ rycerza m w    śląskiego Szymona

Galla. Nadaje on klasztorowi iw. Macieja prawo uży ssania jogo wód (rzek i stawów).

poły monarchy, wybijali się na niezależność. W len sposób od większych państw odrywały sw mniejsze luh w iększe, w pełni autonomie/-ne władztwa. Odzie indzkj. w tym w Polsce, państwo było dzielone pomiędzy popieranych przez możnych potomkow umierającego monarchy Pogłębiająca sic niemoc koronowanych głów sprawiała, że podlegający «m arystokraci byli w ilimc wymuszać im nich coraz wsęks/c ustępstw.11 przywileje. Wkrótce sami zaczgli ohdarowywnć nadanumi biedniejszych rycerzy, wchodząc z nimi w układ senior wasal, na lej samej zasad/ć. na jakiej byli zależni od króla czy księcia. Z czasem piranu da ustroju leuiiiłncgo wydłużyła się. a układy wasalne siaty się wieki piętrowe. Aby umknąć zbędnych komplikacji, utrwalone zostało żelazne prawo fcutkilizntu Wiisr/J imyVj,ir wymoAi iłlr fal moim <maaStm W icn sposób duszki s» ł urupic do dalszego rozpailu większych orpjmnnów państwowych. Przeszło ono do historii pod nazwą ruzdTobmcnu Ićudalncgn

NA POLSKIM GRUNCIE

Wbrew powszechnej opinii, rozbicia dziel* (licowego i postępującego ai nim ro/drob-nlenn kraju nic spowodował sam i/w min* uK-ni Bolesława III KrejmniiMfO. Tendencje do podziała państwa hanlzis rozległego. jak lin ówczesne możliwości zarządzania poju-wdy s>c jeszcze w czasach przcdfcuikilnych. Za panowaniu Mieszko II doprowadziły one

Ą Średniowieczny zamek rycerski i poddani leudalntgo pana - na obrazie / katedry Mariackiej w Gdańsku.