DSCF5615

326 F. Ceglarek, K. Zarzecka

kość bulw i ich kształt nie mają raczej znaczenia, są natomiast pożądane dość płyt- j kie oczka i gładka skórka ze względu na mniejsze zanieczyszczenie ziemią. Małą ilość zanieczyszczeń ułatwia proces technologiczny i zmniejsza ilość wody potrzebnej do wstępnego płukania.

Ziemniaki wykorzystywane w gorzelnictwie muszą być zdrowe, zawierać maksymalnie do 3% zanieczyszczeń, minimum 15% skrobi, odznaczać się wysoką Zawartością suchej masy, a średnica bulw nie może być mniejsza niż 3,5 cm. Ponadto powinny charakteryzować się wyrównaniem wielkości ziaren skrobi, co sprzyja łatwiejszemu i równomierniejszemu jej scukrzaniu się w procesie produkcyjnym.^® Gorzelnie często przerabiają ziemniaki niskoskrobiowe, odpadowe, co podnosi i koszt produkcji spirytusu. Z tego powodu w interesie przemysłu gorzelńiczego leży przerób ziemniaków wysokoskrobiowych, tj. zawierających powyżej 18% skrobi. w Aktualnie udział spirytusu ziemniaczanego w ogólnej produkcji spirytusu maleje. | W.sezonie 2001/2002 spadł on do 7,3% spirytusu ogółem, podczas gdy w okresió^|| międzywojennym wynosił ponad 90%, w latach 70. ponad 30%, a w latach 1997- Ę 2000 około 10-11%.

Ziemniak sadzeniak powinien spełniać wysokie wymagania jakościowe i zdrowotnościowe. Ogólnie wymaga się, aby bulwy były zdrowe, dojrzałe, czyste,, suche, j| nieuszkodzone, niezmarznięte, mające kształt i zabarwienie miąższu typowella odmiany. Sadzeniaki muszą być wolne od chorób i szkodników kwarantannowych, odpowiadać PN-79/R-65648 oraz mieć niezbędną dokumentację i świadectw^kwalifikacji. Minimalna średnica bulw ziemniaka sadzeniaka wynosi 3,0 cm, a maksymalna - 6,0 cm.

W zakresie wymagań jakościowych polska norma przewiduje tolerancję wad do poziomu:

• zanieczyszczenia (ziemia, jęty, inne substancje organiczne i mineralne) — 2%, 'II

• bulwy innych odmian w superelicie i elicie niedopuszczalne, w pozostałych stopniach - 0,2%,

• bulwy o niewłaściwym kalibrażu - 5%,

• bulwy z objawami plamistości miąższu — 6%,

• bulwy niedojrzałe - 10%,

• bulwy uszkodzone mechanicznie lub przez szkodniki oraz o wadliwym kształcie - 3%, » bulwy nadmarznięte, zmarznięte, porażone mokrą zgnilizną oraz zarazą ziemniaka- 1%,

• bulwy porażone suchą zgnilizną, ospowatością oraz parchem prószystym w słabym stopniu - 2%,

• bulwy porażone parchem zwykłym - 5%,

• bulwy porażone czopowatością - 3%.

Partię sadzeniaków dyskwalifikuje zaparzenie bulw, a także silne porażenie przez raka ziemniaka, bakteriozę pierścieniową ziemniaka, śluzaka, gangrenę i parcha prószystego.