DSCN3849

Rys. 47. Schemat napędu walka krzywkowego

1 — kołnierz piasty śmigła, 2 — wał korbowy, 3—napęd mechanizmów, 4 — wałek krzywkowy, 5 — przekładnia napędu wałka krzywicowego

Rys. 48. Schemat mechanizmu rozrządu silnika rzędowego 1-wałek krzywkowy, 2—suwak, 3— drążek popychacza, 4 — zawór dolotowy, 5—dźwignia zaworu dolotowego, 6— sprężyny zaworów, 7 — dźwignia zaworu wylotowego,8—zawór wylotowy

zaworów wylotowych. Są one umieszczone współśrodkowo z watem korbowym i napędzane przekładnią zębatą. Po bieżni tarczki krzywkowej toczą się rolki popychaczy, które natrafiając na krzywkę powodują otwarcie odpowiedniego zaworu. Przykład konstrukcji rozrządu silnika gwiazdowego pokazano na rysunku 46. Jest to rozrząd 9-cylindrowego silnika. Każda z dwóch tarcz jest zaopatrzona w cztery krzywki współpracujące z popychaczami rolkowymi.

W silnikach rzędowych do napędu zaworów służy wałek rozrządu (rys. 47), napędzany przekładnią zębatą. W silnikach czterosuwowych wałek rozrządu obraca się dwa razy wolniej niż wal korbowy. Kształt krzywek musi być tak dobrany, aby zapewniał możliwie duży przelot, a -jednocześnie nie powodował zbyt dużych przyspieszeń w elementach mechanizmu rozrządu. Przykładowe rozwiązanie konstrukcyjne rozrządu silnika rządowego pokazano na rysunku 48. Na wałku

'Z.E'ó?^rJLf flAPHDOvjs

rozrządu są umieszczone po dwie krzywki dla każdego cylindra. Krzywki współpracują z suwakami.

W układzie rozrządu musi by6 uwzględnione zjawisko liniowej rozszerzalności cieplnej; gdyż pod wpływem temperatury drążki popychaczy wydłużają się i zawory mogłyby się nie domykać.

Rys. 50 Przekrój

zaworu

wylotowego

wypełnionego

sodem

metalicznym

1    —czoło trzonka (statkowane).

2    —korek zamykający wydrążenie.

Rys. 49. Rozkład temperatur występujących

na zaworze wylotowym

Aby tego uniknąć w układzie rozrządu jest przewidziany tzw. luz zaworowy, który jest ściśle określony dla każdego silnika. Jeśli luz jest zbyt duży, zawór ma zmniejszony czasoprzekrój, co pociąga za sobą pozostawienie pewnej ilości spalin w cylindrze i zmniejszenie ilości zasysanej świeżej mieszanki. Ponadto szybciej się będą. zużywały elementy współpracujące. Jeśli luz zaworowy jest zbyt mały, istnieje niebezpieczeństwo niedomykania się. zaworów, co spowoduje obniżenie ciśnienia w cylindrze w czasie suwu pracy. Luzy zaworowe reguluje się przeważnie wysokością stopki dźwigni zaworowej w miejscu współpracy z drążkiem popychacza (rys. 45). Elementem rozrządu pracującym w bardzo trudnych warunkach jest zawór wylotowy. Musi on bez trwałych odkształceń wytrzymywać ciągłe uderzenia, pomimo pracy w wysokich temperaturach.

Rozkład temperatur na zaworze wylotowym pokazano przykładowo na rys. 49. Zawór składa się z dwóch części: trzonka i grzybka z przylgnią. Trzonek zaworu jest to część cylindryczna służąca jako prowadzenie w prowadnicy. Trzonek w górnej części ma nacięcie lub rzadziej gwint do mocowania talerzyka sprężyny zaworowej.

Grzybek zaworu służy do zamykania gniazda zaworu.

Przylgnie zaworów wylotowych często są pokrywane stel litem, odpornym na uderzenia w podwyższonych temperaturach. W celu obniżenia temperatury zaworu

Strona 61