Finanse p stwa Wypych0 141

Finansowanie przedsiębiorstwa

leasingowe będą tym wyższe, im wyższa jest stopa procentowa i krótszy okres, w którym leasingodawca oczekuje zwrotu kapitału. Warunki płatności rat leasingowych są zawsze ustalane z góry, a w ich strukturze wewnętrznej daje się wyodrębnić dwa podstawowe składniki:

-    składnik kapitałowy,

-    składnik odsetkowy.

Składnik kapitałowy odzwierciedla stopniowy odzysk poniesionych przez leasingodawcę wydatków na nabycie przedmiotu umowy leasingowej (spłata przyznanego kredytu lub zwrot środków własnych). Składnik odsetkowy wyraża sobą wysokość oprocentowania płaconych przez leasingobiorcę rat. Wysokość tego składnika przekracza zazwyczaj poziom rynkowej stopy procentowej, co wynika m. in. z konieczności pokrycia ryzyka, jakie ponosi leasingodawca oraz uwzględnienia innych czynników branych pod uwagę przy kalkulacji stopy zwrotu kapitału wyłożonego na zakup obiektu stanowiącego przedmiot umowy leasingowej.

Kluczowym zagadnieniem jest wydzielenie obu tych składników z kwoty rat rocznych. Odbywa się ono dwiema metodami: metodą porównywania wartości lub metodą szczeblowo-procentową.

Kalkulacja stopy procentowej />„ według której nalicza się składnik kapitałowy i odsetkowy w metodzie porównywania wartości jest oparta na równaniu:

RLx

0+/>,)"-«

pi^+piT

WP, = o

gdzie:

RL - oznacza wartość raty leasingowej,

WP, - wartość początkową przedmiotu leasingu,

n - liczbę lat (lub rat leasingowych) w podstawowym okresie najmu.

Wyrażenie ułamkowe określane jest mianem współczynnika wartości bieżącej dla dokonywanych na koniec każdego okresu stałych wpłat.

Wartość kapitałowa przedmiotu w poszczególnych latach jest natomiast ustalana w wyniku kapitalizacji pozostających jeszcze do spłacenia rat leasingowych (na podstawie współczynnika wartości bieżącej): na początku pierwszego roku jest równa wartości początkowej danego dobra na koniec tego roku skalkulowana przy założeniu, że w wykładniku potęgi występuje n-1 (tak oszacowana wartość stanowi jednocześnie wartość początkową przedmiotu leasingu na początku drugiego roku i kolejno w latach następnych). Różnica między ratą leasingową a ratą umorzeniową (kapitałową) określa z kolei wielkość raty odsetkowej.

Odwrotny kierunek będą miały obliczenia przy zastosowaniu metody szczeblowo-procentowej. W pierwszej kolejności z kwoty równych rat leasingowych wydzielana jest część odsetkowa. Aby to można było uczynić niezbędne jest obliczenie sumy wszystkich rat, co następuje według następującego zapisu:

^■x(/t + l) = N

gdzie:

n - oznacza liczbę rat leasingowych w okresie najmu,

N - sumę skumulowaną wszystkich rat.

Kwotę odsetek przypadającą na poszczególne raty oblicza się na podstawie iloczynu relacji n/N przez łączną kwotę odsetek. Odejmując tak skalkulowane kwoty od równych rat leasingowych, otrzymujemy przypadającą na dany rok ratę umorzeniową. Odpisane raty umorzeniowe pozwalają z kolei określić wartość przedmiotu leasingu w kolejnych latach.

Koszty finansowania działalności przedsiębiorstwa w formie factoringu są stosunkowo wysokie. Jak wspomniano przy charakterystyce tej formy pozyskania kapitału obcego obejmują one koszty finansowania kontraktu wyznaczane przez stopę oprocentowania kredytu (z zasady jest to stopa wyższa od aktualnej stopy rynkowej), prowizję za przejęcie ryzyka oraz opłaty za ewentualne usługi dodatkowe związane z obsługą kontraktów.

Specyficzna jest sytuacja w przypadku franchisingu. Nic jest to bowiem forma bezpośredniego finansowania działalności przedsiębiorstwa, lecz raczej sposób na uzyskanie dostępu do*rynku, wykorzystanie doświadczeń renomowanych firm i uniknięcie wydatków na promocję i reklamę. Korzystający z tej formy przedsiębiorca zobowiązany jest często do pozyskania kapitału na umchomienie i prowadzenie działalności innymi drogami (kapitał własny, kredyt, pożyczka, leasing), na