Finanse p stwa Wypych04 305

Opodatkowanie przedsiębiorstw

4) Podatek od środków transportu¹,

5) Podatek od posiadania psów,

6) Podatek od spadków i darowizn.

Ponadto ustawa o samorządzie daje możliwość na powołanie do życia fakultatywnych podatków (samoopodatkowanie mieszkańców gminy) w trybie referendum lokalnego.

Większość tych tytułów podatkowych ciąży na podmiotach gospodarczych tj. wszystkie tytuły podatków stanowiących dochód budżetu państwa oraz część podatków na rzecz gminy tj. podatek leśny(Przedsię-biorstwo „Lasy Państwowe”), podatek od nieruchomością reguły przedsiębiorstwa posiadają nieruchomości).

Podatki jak wynika tylko z ich liczby adresowane są głównie do przedsiębiorstw. Szczególną rolę od 1992 roku pełni podatek od osób fizycznych. Jego znaczenie jako podatku bezpośrednio obciążającego dochody ludności jest bardzo wysokie i rośnie. Tu trzeba zauważyć, że część dochodów z tego podatku to dochody od przedsiębiorczości, gdyż wymierzony on jest od dochodów jakie ludność osiąga z indywidualnej działalności gospodarczej. Podstawowe trendy w polskim systemie podatkowym w ostatnich latach ilustrują dane w tablicy 9.1.

Tablica 9.1. Udział podstawowych podatków w dochodach

budżetu państwa

Treść	Udział W %
Treść	1990	1996	1998
Podatki pośrednie*	24.1	46.9	50.9
Podatek od osób prawnych	21.9	10.7	11.7
Podatek od osób fizycznych	7.2	26.3	27.4

*) Podatki obrotowe w 1990 roku, podatek od towarów i usług (VAT) od 1994 roku, podatek akcyzowy, podatek od gier.

W niniejszym opracowaniu bliższej analizie poddane będą zasady i konstrukcja podatków od przedsiębiorczości o podstawowym znaczeniu tzn. podatek od towarów i usług oraz akcyza, podatek dochodowy od osób prawnych. W ogólnym zarysie przedstawiona zostanie grupa podatków pozostałych obciążających koszty przedsiębiorstwa. Kolejność omawiania podyktowana została źródłami pochodzenia środków finansowych na pokrycie tych zobowiązań wg poniższego schematu:

1) podatki od przychodów (obrotowe),

2) podatki od dochodów,

3) podatki obciążające koszty przedsiębiorstw.

2. Opodatkowanie obrotów przedsiębiorstw

Wśród różnych rodzajów podatków, podatek obrotowy wybija się na czoło jako wysoce wydajne źródło dochodów budżetowych. Ich zwrotne oddziaływanie na gospodarkę jest także silne choć ma charakter zdecydowanie pośredni. Jego pośredni charakter wynika stąd, że wmontowany w cenę w rzeczywistości obciąża fundusze nabywcze ostatecznych nabywców. Podmiot gospodarczy jest jedynie płatnikiem podatku i wnosi należność z tytułu tego podatku do budżetu. Nie oznacza to jednak, że jest zupełnie obojętny dla przedsiębiorcy. Poziom obciążeń podatkiem obrotowym kształtuje ostatecznie poziom ceny a ten określa zachowanie konsumenta i pośrednio producenta a także hurtownika i detalisty. Ma tu zastosowanie najogólniejsza zasada rynkowa - im wyższa cena tym mniejszy popyt, pod warunkiem, że popyt jest elastyczny a więc dotyczy towarów, które nie mają charakteru najbardziej podstawowych potrzeb ludzi, a podaż nie podlega różnym ograniczeniom, zwłaszcza obiektywnym. Stąd dla przedsiębiorcy niezmiernie ważne są wszystkie te sytuacje, które przynoszą zmiany, w szczególności związane z poziomem stawek. Ważne jest w związku z tym czy stawki podatku podniosą się, czy spadną, trzeba bowiem przygotować się na spadek popytu lub jego wzrost, czy wreszcie należy gromadzić przed tą zmianą zapasy, czy wręcz przeciwnie wyzbywać się ich. W tym najogólniejszym sensie zasady podatkowe wpływają na decyzje gospodarcze - na zachowanie się przedsiębiorców i konsumentów. Szczegóły konstrukcyjne w tych warunkach nabierają znaczenia i dlatego znajomość konstrukcji podatku jest zwłaszcza dla współczesnego przedsiębiorcy taka ważna, co nie oznacza, że konsumenta to z reguły nie obchodzi. Przed szczegółami konstrukcyjnymi nowego podatku należy określić jego najbardziej podstawowe cechy i miejsce w systemie podatkowym.

Najbardziej ogólną cechą wszystkich formuł konstrukcyjnych podatku obrotowego jest obciążenie przychodów (utargu) przedsiębiorstwa i to niezależnie od kosztów uzyskania tych przychodów. Państwo nic wnika w poziom tych kosztów, tak jak ma to miejsce w przypadku

Podatek od środków transportu w stosunku do osób fizycznych uległ likwidacji od 1.01.1998 r. i zastąpiony został podwyższoną akcyzą od paliw. Nadal stosowany jest wobec przedsiębiorstw.