Finanse p stwa Wypych38 339

Opodatkowanie przedsiębiorstw

Od podstawy opodatkowania odlicza się ponadto:

1)    w roku podatkowym - wydatki na cele nazwane w ustawie „wydatkami inwestycyjnymi” (wbrew intencjom rządu i parlamentu nie zniesiono w stosunku do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą ulg inwestycyjnych),

2)    w następnym roku podatkowym - kwotę stanowiącą połowę wydatków inwestycyjnych odliczonych od podstawy opodatkowania w poprzednim roku podatkowych: tzw. „premia inwestycyjna”.

Prawo do tego rodzaju odliczeń przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, których dochody są ustalane na podstawie ksiąg rachunkowych i opodatkowane na zasadach ogólnych (tzn. z wyłączeniem opodatkowania ryczałtowego). Od podstawy opodatkowania podlegają faktycznie poniesione wydatki, a ustawa wymienia osiem tiulów wydatków inwestycyjnych. Są to m.in. wydatki na:

-    zakup i montaż maszyn lub urządzeń zaliczonych do grup rodzajowych 3-6 i 8,

-    zakup, budowę, a także na rozbudowę będących własnością podatnika budynków i lokali oraz budowli ustawa wskazuje dokładnie rodzaje budynków i budowli),

-    zakup środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych oraz innych samochodów o ładowności nie przekraczającej 500 kilogramów.

Możliwość korzystania z ulg inwestycyjnych i premii inwestycyjnej obwarowana jest spełnieniem szeregu dodatkowych warunków. Szerzej na temat ulg inwestycyjnych piszemy w dalszej części rozdziału.

Powszechnie stosowaną zasadą w świecie jest progresywne opodatkowanie dochodów osób fizycznych. Również w Polsce jest ona respektowana i odnosi się także do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Za rok podatkowy 1997 obowiązywała skala podatku dochodowego według stawek 20 %, 32 % i 44 , natomiast od 1998 roku stawki te wynoszą: 19%, 30% i 40%.% (wartości skal podatku za 2000 r. podano w tablicy 9.6.). Należy liczyć się z dalszym obniżeniem stawek podatkowych po 2000 roku.

Podatek dochodowy zmniejsza się o szereg ulg. W zasadzie nie są one bezpośrednio związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, jednak osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające się na zasadach ogólnych mają prawo do korzystania z tych ulg. Ustawa wskazuje na kilkanaście rodzajów ulg odliczanych od podatku dochodowego, ujętych w trzy podstawowe grupy (wysokość odpisów poszczególnych ulg jest limitowana stosownymi uregulowaniami zawartymi w ustawie). Są to m.in. wydatki na:

Tablica 9.6. Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych

obowiązujące w 2000 r.

| Podstawa obliczenia podatku w zł		Podatek wynosi:
ponad	do
L____	32 736	19 % podstawy obliczenia minus kwota 436,20 zł
32 736	65 472	5 783.64 + 30 % nadwyżki ponad 32 736 zł
65 472		15 604.44 zł + 40 % nadwyżki ponad 65 472 zł

-    zakup gruntu pod budowę domu mieszkalnego,

-    budowa budynku mieszkalnego,

-    remont i modernizacja budynku mieszkalnego,

-    zakup przyrządów i pomocy naukowych,

-    odpłatne dokształcanie i doskonalenie zawodowe podatnika.

Należy w uzupełnieniu dodać, że w stosunku do niektórych rodzajów dochodów stosuje się ryczałty, stanowiące zarazem ulgowy sposób opodatkowania. Do takich przychodów należą m.in.:

-    przychody z odsetek,

-    przychody z praw autorskich, z praw do projektu wynalazczego,

-    przychody za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego,

Ryczałt ten wyraża się stawką 20 % przychodu.

Rozliczenie z tytułu podatku z Urzędem Skarbowym jest podobne jak w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. dwuetapowe. W ciągu roku podatnicy w oparciu o miesięczne deklaracji dokonują wpłaty zaliczki z tytułu podatku dochodowego a następnie po zakończeniu roku podatkowego w terminie do końca kwietnia składają roczne zeznanie podatkowe (wsparte zamkniętymi księgami handlowymi - książka przychodów i wydatków) oraz sprawozdaniem bilansowym. Zeznanie roczne może wywołać konieczność wpłaty dodatkowej kwoty podatku, ewentualnie zwrotu kwoty podatku nadpłaconego. Schemat obliczania podatku przedstawiono na rysunku 9.1.

339