img218

16.3.5. Filtry glebowo-roślinne

Jako oczyszczalnie przyzagrodowe gospodarstw produkujących do 5 m³ ścieków lub jako oczyszczalnie lokalne (20-100 m³/d) są stosowane filtry glebowo-roślinne. Koncepcja zastosowania roślinności do oczyszczania ścieków wywodzi się z obserwacji i badań naturalnych ekosystemów bagiennych. Wyniki tych obserwacji wskazują na bardzo wysoką efektywność naturalnego samooczyszczania się wód w tych ekosystemach. Dzieje się to wskutek współdziałania kompleksu procesów fizycznych, chemicznych oraz biochemicznych, wywołanych aktywnością życiową bogatej biocenozy naturalnych systemów bagiennych, poczynając od mikroorganizmów, a kończąc na makrofitach. Skuteczność pracy systemów korzeniowych wynosi dla zanieczyszczeń organicznych powyżej 90% zawiesiny ogólnej, 40-60% N ogólnego, 30-40% P ogólnego i 60-80% bakterii wskaźnikowych.

16.4. Przeróbka osadów ściekowych

Osady ściekowe, które powstają przez oddzielenie zawiesin od ścieków w osadniku wstępnym, oraz osad nadmierny muszą być poddane dodatkowej przeróbce, która ma na celu ich odwodnienie, zmineralizowanie materii organicznej oraz likwidację form patogennych, a więc wirusów, bakterii, a także jaj pasożytów. Biodegradacja osadów ściekowych może zachodzić zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych. Podatność osadów na procesy biologicznego rozkładu jest różna i głównie zależy od ich pochodzenia. Osady pochodzące ze ścieków bytowych oraz cukrowniczych, a także z krochmalni, browarów, rzeźni i fabryk przetwórstwa owocowo-warzywnego, są stosunkowo łatwe do przeróbki. Osady ze ścieków przemysłu celulozowo-papierniczego, włókien sztucznych i przemysłu garbarskiego zawierają nie tylko zawiesiny trudno rozkładane biochemicznie, lecz również związki toksyczne. Szczególnie szkodliwe są sole cynku, miedzi, chromu, niklu, rtęci oraz srebra, a ponadto silne kwasy i alkalia, środki konserwujące (tzw. bejce), fenol i jego pochodne, aldehydy, pestycydy oraz detergenty. Związki te, działając toksycznie na mikroflorę, hamują, a nawet uniemożliwiają procesy biochemiczne, jakie składają się na mineralizację i przeróbkę osadów. Na działanie tych związków szczególnie wrażliwe są bakterie metanowe czynne podczas fermentacji osadów ściekowych.

Tlenowy proces przeróbki osadów ściekowych, zwany stabilizacją tlenową, jest bardzo zbliżony do pełnego biologicznego oczyszczania ścieków i odbywa się podczas sztucznego napowietrzania osadów. Nie ma pełnej gwarancji, że osad stabilizowany jest całkowicie wolny od form chorobotwórczych, dlatego podczas rolniczego lub ogrodniczego jego wykorzystania należy go poddać dodatkowym zabiegom, np. pasteryzacji.

143