larsen0993

37. Położnictwo 993

4.4 Leki stymulujące czynność skurczową macicy

Oksytocyna (Syntocinon, Orasthin) nasila siłę i intensywność skurczu ciężarnej macicy. Działanie to jest widoczne dopiero w późnym okresie ostatniego trymestru ciąży, podczas gdy we wczesnym okresie ciąży nawet wysokie dawki oksytocyny nie wywierają wpływu na aktywność macicy.

Podczas wlewu oksytocyny nie należy przekraczać fizjologicznej dawki 16 j./min, co pozwoli uniknąć nieprawidłowej czynności skurczowej macicy, z wysoką częstością skurczów i wysokim napięciem spoczynkowym, a także skurczu tężcowego macicy.

Dożylne stosowanie leków obkurczających naczynia, np. teodrenaliny (Akrinor) z jednoczesnym podawaniem oksytocyny, może prowadzić do istotnego wzrostu ciśnienia tętniczego. Interakcja pomiędzy oksytocyną a halotanem jest również możliwa: po podaniu bolusu oksytocyny podczas znieczulenia halotanem można zaobserwować hipotonię, bradykardię i zaburzenia rytmu serca.

Pochodne ergotaminy, np. metergina, są stosowane w okresie łożyskowym, po porodzie, kiedy podczas krwawienia poporodowego konieczne jest szybkie obkurczenie macicy. Środki te powodują podwyższenie napięcia spoczynkowego macicy, a także zwiększają siłę i częstość jej skurczów. Ze względu na znaczne ich działanie na napięcie spoczynkowe macicy, nie powinny być stosowane podczas porodu.

Ważne dla anestezjologa:

Pochodne ergotaminy wykazują działanie kurczące naczynia. U pacjentek z nadciśnieniem lub otrzymujących podczas porodu leki obkurczające naczynia mogą one spowodować gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego i w konsekwencji krwawienie śródczaszkowe. Opisywane były również przypadki zawału mięśnia sercowego z zatrzymaniem krążenia. Środki te nie powinny więc być stosowane podczas znieczulenia ogólnego.

W okresie pooperacyjnym, pochodne ergotaminy podaje się przed innymi lekami obkurczającymi naczynia i preferowane jest ich domięśniowe stosowanie.

Prostaglandyny stymulują również aktywność macicy. Środki te są stosowane głównie do wywołania poronienia przed 20 tyg. ciąży.

4.5 Leki pobudzające receptory p

Stymulacja receptorów (3 powoduje zmniejszenie aktywności macicy. Środki (3-adrenergiczne, takie jak: fenoterol (Partusisten) łub ritodryna (Pre-par), są stosowane do zahamowania zbyt wcześnie występującej czynności porodowej lub też leczenia zagrażającego poronienia, a także zahamowania czynności porodowej do czasu rozpoczęcia cięcia cesarskiego. Te środki stosowane w dawkach klinicznych pobudzają także receptory (3,, wskutek czego można oczekiwać wystąpienia odpowiednich krążeniowych i oddechowych działań (niepożądanych) - zob. niżej.

W ostrej terapii infuzyjnej średnie dawki fenote-rolu wynoszą 0,8-4 pg/min dla ritodryny 60-400 lig/ min, a dla heksoprenaliny 0,075-0,3 pg/min.

Stosowanie fenoterolu lub p-sympatykomime-tycznej terapii związane jest z określonymi działaniami, które dla anestezjologa mają znaczenie:

-    Częstość akcji serca, zależnie od stosowanej dawki i czasu trwania infuzji, wzrasta o ok. 30%, podczas długotrwałej terapii o ok. 20%. Połączenie fenoterolu z antagonistą kanału wapniowego - we-rapamilem - pozostaje bez wpływu na częstość akcji serca, natomiast jednoczesne stosowanie (3-adrenolityku - metoprololu (Betaloc) - powoduje znacznie mniejszy wzrost częstości akcji serca u ciężarnych. (Zwróć uwagę na interakcję metoprololu z anestetykami wziewnymil). Działanie P-sympatykomimetyków na częstość akcji serca płodu nie jest jeszcze definitywnie wyjaśnione.

-    Ciśnienie tętnicze po podaniu tych leków obniża się o ok. 10-20% w wyniku spadku obwodowego oporu naczyniowego.

-    Stosowanie klinicznych dawek tych leków powoduje wzrost pojemności minutowej serca

0    40-70%; przez skojarzenie ich z metoprolo-lem można zapobiec temu efektowi.

-    Ciśnienie w tętnicy płucnej przeważnie nieznacznie wzrasta w wyniku wzrostu rzutu serca, podczas gdy ciśnienie w kapilarach płucnych

1    opór naczyń płucnych nie wykazują istotnych zmian.

-    Działanie na nerki obejmuje następujące zmiany: spadek przepływu nerkowego i filtracji kłębkowej, ograniczenie wydalania moczu i elektrolitów, wzrost wydzielania ADH i reniny oraz wyraźną retencję wody. Normalizacja tych zmian następuje dopiero po 3 dniach od odstawienia terapii P-sympatykomimetykami.

Podczas leczenia p-sympatykomimetykami może dojść do poważnego powikłania, jakim jest zagra-