Najstarsza poezja polsko łacińska9

Najstarsza poezja polsko łacińska9



wskazuje wyraźnie, że dawne_tradycjc zachowały jeszcze w pełni swą żywotnojćjNicktórc z nich_zachował, w swym dziele historycznym wsp6łczesiiy*jan Dhieos^ Jemu to zawdzięczamy znajomość dwu cpitafiayc-królo-. wej Jadwigi^ąaarkjx.J399. ? któp^h-diugic jest__ tylko stylistyczną p£zer^bk^ pierwszego. podjęĄ_w bar- dziej humanistycznej mai)icrzę,^Ż^n drugiej Jadwigi, córki Władysława Jagiełły, w r. 1431. opiewał notariusz królewski, kanonik krakowski i gnieźnieński, Adam Świn k a, który jest również, a utorem epitafium dlą^awisTy" Czarnego, poległego na Węgrzech* w-fralce z. Turkarnjjw r. 1 i2£Sunigi tcrTutwór jest ^znacznie od pierwszego ciekawszy, gdyż okazuje, jak Jjuż w trzecim dziesięcioleciu^ XV w. zaczynają się błą-'aać w naszej poezji pierwsze, na razie nader skromne echa humanizmu: autor usiłuje nadawać współczesnym j sobie Judom imiona antyczne, czyniąc Turków~Tćuknr-mVTt3> Frygami, przyrównuje Zawiszę do bohaterów wojny trojańskiej Acffillesa i Ajaksa, itj>^ Nie brak też w nim cytatów i naśladowań z poetów rzymskich, co zresztą było pospolite także i w wiekach średnich. Nic- mniej widać w tym epitafium pewien rozmach i rzeczywiste przejęcie się tematem, jak również dość jasną i zręczną kompozycję, której brak lak bardzo daje się . odczuwać w innych utworach tego typu^-Mamy na ko- j nieć wiadomość, późną co prawda i dość niepewną, jakoby tenże Świnka napisał dłuższy poemat o Kazi-, tnierzu, zapewne Wielkim. Długosz przyznaje mu duży talent poetycki i wyraża żal, że wczesny zgon nie pozwolił mu szerzej skrzydeł rozwinąć; to jednak, co my posiadamy z jego twórczości, niezupełnie potwierdza jego pochlebny sąd.

Mą_rcin ze Słupcy (w Wiclkopolsce), bakałarz a później magister Uniwersytetu KrakowskiegS. napisał tłwa obszerne epitafia: dla biskupa poznańskiego Andrzeja Laskarza (zm. 1426) oraz dla kasztelana młijdzyrzeckiego Wincentego z Szamotuł (zm. 1444), oba stojące na bardzo mizernym pozionrre^d.c-piej już wygląda anonimowe epitafium dla zmarłego w r. 1465 wojewody ruskiego -Andrzeja Odrowąża oraz trzy analogiczne utwory napisane po śmierci kardynała Zbigniewa Oleśnickiego (w r. 1453), z których jedno tylko dorasta rozmiarami poprzednich, a dwa jłozostałc przypominają* raczej krótkie autentyczne napisy nagrobne^K)tóż jest rzeczą charakterystyczną, że takich krótkich epigramów, z jakimi często spotykaliśmy się w poprzednich stuleciach, nie znajdujemy już w w. XV, którego epitafia są raczej samodzielnymi titworarnTTTrCffirkhni, liczącymi z reguły po kilkadziesiąt, a nieraz blisko po sto wierszy, pisanymi z myślą' o uczczeniu zmarłego, ąle nie o wyryciu na jego grobicH

Nfie obcy był też{XV stuleciu gatunek krótkich^ utworów wierszowanych na t cmaty h i sToY ycz-n e. Tematu* dostarczaly znowu wydarzenia "WSj^tere^-«ie. zwłaszcza bitwa pod Grunwaldem, uczczona rychło po fakcie wierszem, który wyszedł z kół magistrów Uni-wenytetu Krakowskiego i przeznaczony był" jprawćTo” podobnie do umieszczenia na zamku krakowskim jako pomnik zwycięstwa, Potem nieraz jeszcze dostarczał Grunwald wątku rozmaitym mniej lub więcej nicudol-


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Najstarsza poezja polsko łacińska2 XXVI jest fakt, że nie znalazł on na terenie Wrocławia żadnej ko
Najstarsza poezja polsko łacińska2 XLVI przedstawia. Zdaje się, że w dorobku Ciołka była znacznie w
Najstarsza poezja polsko łacińska8 LXXVIU Plaula, J u wena lisa oraz Klaudiana^Nic zaś dziwnego, że
Najstarsza poezja polsko łacińska3 LXXXVII! łagodne i refleksyjne ze skłonnością do sentymentalizmu
Najstarsza poezja polsko łacińska1 IV IV > r: nic w jednym jak w drugim języku. To samo zjawisko
Najstarsza poezja polsko łacińska3 r VIII ziańska strofa hymnowŁ1. powstała z dawnych oktona-rów ja
Najstarsza poezja polsko łacińska7 XVI państwowości, na rozwoju kultury nic odbiła się — bezpośredn
Najstarsza poezja polsko łacińska8 XVIII wają jego powstanie aż na w. XIV, na czasy Kazimierza Wiel
Najstarsza poezja polsko łacińska9 XX go trwać, np. na kamieniu milowym w Koninie {napis wojewody P
Najstarsza poezja polsko łacińska0 XXII św. Wincentego jeszcze na początku XVI w., po czym znika on
Najstarsza poezja polsko łacińska1 XXIV nic zesłany na wygnanie. Motywy tego postępku księcia były,
Najstarsza poezja polsko łacińska4 XXX która chwilami przechodzi już wc wiersze w naszym pojęciu. N
Najstarsza poezja polsko łacińska5 XXXII czci arcybiskupa gnieźnieńskiego Piotra w ks. IV), już to
Najstarsza poezja polsko łacińska6 XXXIV często w średniowieczu używana strofa hymnów religijnych,
Najstarsza poezja polsko łacińska0 / XLII nym pisarzom — których liczne płody nic wszystkie dotąd d
Najstarsza poezja polsko łacińska1 ^LIV ^LIV twórczości poszczególnych autorów. Nie można jednak le
Najstarsza poezja polsko łacińska3 XLVIII środowisku i w tym samym czasie początków ruchu huma
Najstarsza poezja polsko łacińska5 Ul a następca jego, Sykstus V, puścił całą sprawę w niepamięć. F
Najstarsza poezja polsko łacińska6 JJV nieprzychylne nowym prądom, skoro np. taki Kopernik otrzymał

więcej podobnych podstron