Najstarsza poezja polsko łacińska8

LXXVIU

Plaula, J u wena lisa oraz Klaudiana^Nic zaś dziwnego, że len urodzony epigram a tyk zawdzięcza szczególnie wiele Marcjalisowi, a oł>ok niego także Katullowi. Wykazano wreszcie u niego zrozumiałe naśladownictwa jego nauczyciela, Urceusa Codrusa oraz innego humanisty włoskiego, Angolo Poliziano. Wbrew temu, czego^-1 można by się spodziewać po tej rozległej lekturze) łacina jego jest dość niedbała i to zarówno w słownictwie i składni, jak — co dziwniejsze — w odmianie wyrazów:) Wiele też można mu wytknąć błędów prozodycz-nych. Jest to wszystko skutkiem szybkiego powstawania, jego wierszy i niedostatecznego ich ©pracowania, a równocześnie wpływu potocznej, mówionej łaciny, którą biskup-humanista tak często się posługiwał.

fjelli idzie o technikę wierszową, to Krzycki dopuszcza niekiedy wiersze rytmiczne i rymowane typu średniowiecznego (prawic wyłącznic strofę Stabał), co jest charakterystyczne dla silnych jeszcze u niego tradycji średniowiecznych, ale najczęściej stosuje metra klasyczne, przede wszystkim dystych elegijny, podstawowy wiersz epigramatu. I tutaj jednak wytknięto mu niejeden błąd i uchybienie przeciw klasycznej metryce.

Jan Dantyszek. Węzłami osobistej znajomości i podobnymi częściowo kolejami życia związany był z Krzyckim Jan Dantyszek (1485—1548). Gdańszczanin, od miasta rodzinnego noszący ten łaciński przydomek (Dantiscus), gdyż rodowe jego nazwkko brzmiało von Hóffcn. z rodziny niemieckiej, syn l>oga-tego piwowara i kupca. Na studia uniwersyteckie trafił do Krakowa, gdzie na krótko (w r. 1500) zetknął

l Pawiem z Krosna, ale musiał odeń wiele skorzystać, •koro głosił się później jego uczniem. Wnet jednak pociągnął go ku sobie dwór, w którego służby wszedł JriBczc za Jana Olbrachta i spędził na. _nichL_okiąglo 50 Int. najpierw w charakterze pisarza kancelarii kró-l®w«kicj. używanego do rozmaitych misji, zwłaszcza' w rodzinnych Pnisicch, a następnie dyplomaty, posła pizy cesarzu Maksymilianie i Karolu V. Z racji tych •salntnich obowiązków zjeździł całą Europę południową I miciiodnią. nawiązał mnóstwo kontaktów z najwybitniejszymi umysłami i politykami ówczesnego świata I wy i obił się na jednego z najlepszych polskich dyplomatów swojej doby. W r. 1532 wrócił do kraju, aby otrzymać w nagrodę za swe usługi biskupstwo chełmińskie. z którego w r. 1538 przeszedł na stolicę warmińską, idzie pozostał przez lat dziesięć, do śmierci w r. 1548.

(Najhardziej to europejski umysł z naszych wczesnych poetów humanistycznych, łączący znajomość świata I współczesnych prądów kulturalnych z niezaprzeczonym tuleniem literackim.?

Muzy bowiem towarzyszyły mu zarówno w służbie dyplomatycznej, jak i ua stolicy biskupiej, toteż pozo-ttaIo po nim sporo utworów, powstałych różnymi czasy, przy czym najstarsze z nam znanych sięgają r. 1510. i Ruina ich sięga 7500 wierszy. Ponieważ w całokształcie tfj twórczości nie dostrzeżono wyraźnej jakiejś cwo-lurjl, najlepiej przejrzeć jego dorobek wedle grup rze-rtowych. Mamy w nim zatem znaczną ilość c p i g r a-lu ó w, jak: przedmowy i epilogi do większych utworów r«y zbiorów własnych, wiersze polecające