skanuj0007 8

18 Włodzimierz Bolecki

Twórczość dramatyczna: w 1918 powstają Maciej Korobowa i Bellatrix; w 1919: Pragmatyści; w 1920: Tiimor Mózgowicz, Multi-fakopulo, Mister Price, czyli Bzik Tropikalny, Nowe Wyzwolenie, Oni; w 1921: W małym dworku. Niepodległość Trójkątów; Metafizyka dwugłowego cielęcia, Gyubal Wahazar (dedykowany Tadeuszowi Lan-gierowi), Kurka Wodna, Bezimienne dzieło (dedykowane Bronisławowi Malinowskiemu); 1922: Mątwa, czyli Hyrkaniczny światopogląd (dedykowany Zofii Żeleńskiej), Nadobnisie i koczkodany czyli Zielona Pigułka (dedykowany p. Eckert, dyrektorce teatru w Hamburgu), Jan Karol Maciej Wścieklica, Matka; 1925: Sonata Belzebuba, czyli prawdziwe zdarzenie w Mordowane (dedykowany Marcelemu Staroniewi-czowi); 1926: Chaizowe plemię, Ponury bękart Vemunstone’u.

Ponadto z powstałych w tym czasie dramatów nie dochowały się do naszych dni: Miętoszą czyli w sidłach beztroski, Filozofowie i cięrpiętnicy, czyli Ladaczyni z Ektabany, Straszliwy wychowawca (zachowały się dwa akty); Pentemychos i jej niedoszły kochanek.

Równocześnie Witkacy publikuje artykuły teoretyczne na temat teatru i malarstwa, z pierwszych skomponuje książkę pt. Teatr. Wstęp do Teorii Czystej Formy w teatrze (1923), z drugich — Szkice Estetyczne (1922) oraz Nowe Formy w malarstwie.

Dużo uwagi Witkacy poświęca zagadnieniom krytycznoliterackim, publikując między innymi takie artykuły, jak Aleksander Wat (1921), będący analizą książki Wata pt. JA z jednej strony i JA Z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka, oraz Formalne wartości dzieł Micińskiego (1925), w których sformułował swoją koncepcję prozy narracyjnej i powieści jako gatunku.

Opublikował ponadto: O artystycznej i literackiej pseudokul-turze (1926), O sumienie intelektualne. Zadania krytyki. Polemiki, reportaże, przekłady (np. Szaleństwo Almayera Conrada, razem z Anielą Zagórską).

Występuje też z odczytami, m.in. podczas „Wieczoru futury-stuw” w Zakopanem z udziałem Tytusa Czyżewskiego, Brunona Jasieńskiego, Anatola Sterna, Aleksandra Wata (10 VIII 1921); O czystej Formie (XII 1921); Problem realizmu w teatrze (V 1924, Toruń); publikuje m.in. (razem z Tymonem Niesiołowskim i Tadeuszem Langierem) jednodniówkę pt. „Papierek Lakmusowy”... (1921).

Równolegle pracuje nad powieściami — ponownie opracowuje 622 upadki Bunga (zob. niżej), kończy Pożegnanie jesieni i zaczyna Nienasycenie — oraz nad swym podstawowym dziełem filozoficznym, tzw. hauptwerkiem, czyli „główniakiem”: Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia.