skanuj0053

2)    faza druga — spopielenie i usunięcie niektórych składników matrycy§|

następuje to w temperaturach od 500 do 1000 K.    '|||

3)    faza trzecia mr atomizacja, w tej fazie przeprowadza się oznaczaną^

substancję do plazmy termicznej w postaci wolnych atomów. Proces tejj$| powinien zachodzić szybko i możliwie całkowicie. W tej fazie zachodzą takMl procesy, jak parowanie substancji, rozkład związków, dysocjacja do atomówjl a także reakcje redukcji. Proces atomizacji zależy od temperatury i szybkośćj| ogrzewania. Proces musi być szybki (trwa 1 — 2 s), a zakres temperatury zależy;; od oznaczanej substancji. W przypadku kuwety grafitowej są stosowanej temperatury od 1000 do 3700 K.. Ważną rolę odgrywa w procesie atomizacji^ gaz obojętny (Ar), który zapewnia bierność chemiczną plazmy oraz ochrotó kuwety grafitowej przed utlenieniem i zniszczeniem. Typowy profil zmia|^:$ temperatury w czasie ogrzewania kuwety grafitowej przedstawiono nąf rys. 8.11.    ■#

atomizacja

2500

rozkład

500

110 -

~60 czas [s]

Rys. 8.11. Typowy profil zmianS’ temperatury w czasie ogrzewaj nia kuwety grafitowej •'§£

W elektrotermicznych sposobach atomizacji stosowano różne modyfiką;!| cje atomizerów. Znana jest np. kuweta grafitowa z platformą Lvowa. Jest t<|| półka grafitowa w środkowej części rurki, która stwarza lepsze warunkuj, temperaturowe dla atomizacji analitu i przeprowadzenia do plazmy termicznej;® Ad 3). Zasada techniki wodorkowej atomizacji polega na wytworzeniu! lotnych wodorków i przeprowadzeniu ich do kuwety absorbcyjnej, gdzi||; w podwyższonej temperaturze (1000 K) następuje termiczny rozkład wodo-| rków i powstają wolne atomy. Silnymi środkami redukującymi, np. borowodo^ rkiem sodu (NaBH₄), można wytworzyć w roztworach kwaśnych lotne wodcg rki z następującymi pierwiastkami (w nawiasach temperatura wrzenia [°C])!|: SeH₂(—41,3), TeH₂(—2,3), AsH₃(-62,5), SbH₃(-18,4), BiH₃(-22)_!| GeH₄(—88,5), SnH₄(—51,8) i PbH₄(—13). W roztworach kwaśnych NaBHij reaguje np. z H₂Se0₄ w myśl reakcji:

CS.iSf

(8.16)1

BHJ + 3 H₂0 + H⁺ B(OH)₃ + 8 H SeOf + 8H + 2H⁺ -*SeH₂ + 4H_zO

Rys. 8.12. Schemat kuwety przepływowej w wodorkowej technice atomizacji: 1 — wlot gazu (Ar), 2 — wylot gazu (Ar), 3 — chłodzenie wodą, 4—kuweta grafitowa, 5 — okienko kwarcowe

Schemat układu do wodorkowej techniki atomizacji przedstawiono na rys. 8.12. Zaletą techniki wodorkowej jest to, że można oddzielić pierwiastek analizowany od matrycy i przeprowadzić go w postaci czystej do kuwety.

Ad 4). Analizując rtęć metodą AAS można stosować technikę zimnych par. Można obliczyć, że w temp. 300 K stężenie par rtęci w powietrzu może wynosić ok. 20 ng/cm³. Jest to stężenie wystarczające do oznaczania rtęci metodą AAS. Do tego celu stosowane są kuwety przepływowe, których schemat przedstawiono na rys. 8.13. Jest to rura kwarcowa lub szklana

Rys. 8.13. Kuweta przepływowa do oznaczania Hg metodą zimnych par: 1 — ogrzewana szklana kuweta absorpcyjna z okienkami kwarcowymi (2)

^gz okienkami kwarcowymi. Można w takiej kuwecie oznaczać w postaci zimnych par:

•    rtęć w postaci Hg²⁺ w roztworach, po redukcji za pomocą Sn²⁺ i wypłukaniu wolnej rtęci strumieniem Ar,

•    rtęć w gazach, w przypadku gdy stężenie rtęci np. w powietrzu jest zbyt małe, można przeprowadzić wstępne wzbogacenie (najlepiej na wacie złotej). Następnie przez szybkie ogrzanie tej waty do temperatury 700 — 800 K powoduje się desorpcję rtęci z amalgamatu w przepływającym gazie.

155