Untitled77

„Ku dynamicznej ekonomii” (1948 r.) sformułował mod i ważonego wzrostu gospodarczego. Wyszedł on z keyne - ^nie2rótv_na ści inwestycji (/) i oszczędności (0₅), podzielił jej obie stro ^ ^równo. dukt krajowy (Y) oraz wprowadził do tej równości relaci u ^PrZez P^ro-

^J9> którą _na,

zwał krańcowym współczynnikiem kapitałowym --- - k

^AY ' °^trzyniaj

wówczas następujące proste równania tempa wzrostu _procj wego brutto:    ^U ^^rai⁰-

I = O., lub

AY O

I

Y -ZF-

Jeśli ^y- = s

oznacza stałą stopę oszczędności, zaś

AY ~ ^ ^ozna-

cza krańcowy współczynnik kapitałowy, który w latach późniejszych został nazwany przyrostową kapitałochłonnością produkcji, wówczas for-

mułę tempa wzrostu ^ = G_f można zapisać w postaci:

^Gf = k-

Sformułowany przez Harroda współczynnik kapitałochłonności produkcji odegrał w dalszym rozwoju teorii wzrostu dużą rolę i został uznany za znaczący wkład do dynamicznej interpretacji procesu wzrostu gospodarczego.

Swoją teorię dynamiki gospodarczej wyraził Harrod za pomocą trzech stóp wzrostu: Gy - faktycznej, G_w - gwarantowanej i G_n - naturalnej. Nie wchodząc w zawiłe subtelności, można stwierdzić, ze: ¹

■ s    dynamiczna została przez Harroda wyrażona równa-

G_f=^Gw = G_n.

ona że faktyczny wzrost gospodarczy dokonuje się zgod-

^0Z!tencjamymi możliwościami kraju. _nie ¹ ™ analiza mechanizmów wzrostu skoncentrowała się na uzasad-^{Cala a} ospodarka rynkowa nie jest w stanie spełnić warunków za-ni_eniu, z^e _r5_wnowagę dynamiczną, bowiem inwestycje decydujące fi¹®, - są czynnikiem destabilizującym cały układ gospodarczy, inwestycje uzależnione są od faktycznego przyrostu produkcji i je-• faktyczny wzrost produktu krajowego odchyli się od ścieżki gwaran-¹ anego wzrostu, wówczas pojawi się rozbieżność między skłonnością jo inwestowania a skłonnością do oszczędzania. W rezultacie gospodarki będzie odchylała się coraz bardziej od stanu równowagi dynamiczni czemu będą towarzyszyć bądź rosnące niewykorzystanie zdolności produkcyjnych i bezrobocie, bądź też inflacyjny wzrost cen.

W modelu Harroda nie występują takie czynniki, które byłyby w stanie zahamować spadające tempo wzrostu produktu krajowego bez ingerencji państwa. Górną granicę tempa wzrostu Harrod upatrywał v możliwościach wyczerpania istniejących rezerw siły roboczej. Model Harroda jest więc modelem niestabilnego wzrostu gospodarczego wynikającego z niestabilności inwestycji w gospodarce rynkowej.

Znacznie klarowniejszą interpretację wzrostu gospodarczego przedstawi! w 1947 r. Evsey David Domar (ur. 1914 r.). Zwrócił on przede wszystkim uwagę na dwoisty charakter inwestycji: popytowy i podażowy. Podażowy efekt działalności inwestycyjnej wyraził za pomocą formuły:

gdzie:

AY_s = I-8,

AY

I ^s ~~ P^oteucjalny przyrost zdolności produkcyjnych,

^ ~ uakłady inwestycyjne oddane do użytku,

przeciętna produkcyjność inwestycji mierzona potencjalnym przy-^r°stem produktu krajowego w stosunku do wydatkowanych nakładów inwestycyjnych (jest to nic innego, jak odwrotność przy-^r°stowej kapitałochłonności produkcji).

133

1

   G_w wyraża wzrost gospodarczy przy pełnym wykorzystaniu rosną cych zdolności produkcyjnych; oznacza to, że społeczeństwo y oszczędza, zaś przedsiębiorcy tyle inwestują, ile jest niezbędne stworzenia agregatowego popytu zapewniającego pełne wykorzys nie zdolności produkcyjnych;

•    G_n wyraża potencjalnie możliwy wzrost produktu krajowego kający z postępu technicznego oraz możliwego wzrostu z nia przy pełnym wykorzystaniu istniejących zasobów pracy.