w016

Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych

nem, muszą też znać zakres swoich nowych zadań. Oznacza to, że nadzwyczajne obowiązki powierza się nie konkretnym ludziom, choćby mieli do tego najlepsze predyspozycje, tylko łączy je z pełnioną w ramach dyżuru funkcją.

Uxvaga:

Najważniejsze informacje potrzebne do sprawnego przejęcia nowej roli winny być spisane i przechowywane w widocznym, łatwo dostępnym miejscu, aby niepotrzebnie nie polegać na zawodnej przecież pamięci!

Np. obowiązki dyrektora, do czasu jego przybycia, pełni lekarz dyżurny oddziału X, najlepiej jednego z mniej obciążonych w wypadku katastrofy, lub przełożoną pielęgniarek zastępuje pielęgniarka dyżurna oddziału Y.

Dotyczy to zresztą także wykonywania własnych obowiązków' w niecodziennej sytuacji. Obejmowanie każdej funkcji kierowniczej, podobnie jak wejście w swoją właściwą rolę po przybyciu na miejsce, powinno być wyraźnie podane do wiadomości zainteresowanych.

Podczas prowadzenia akcji ratunkowej w warunkach pozaszpitalnych, to znaczy na miejscu wypadku, dobrze sprawdza się zasada, że obowiązek rozpoczęcia kierowania medycznymi działaniami ratunkowymi spada na lekarza pierwszego ambulansu, który dotrze na miejsce i ma on pełnić to zadanie do czasu, aż przybędzie ktoś lepiej do tego przygotowany.

4.    Zapewnienie środków technicznych i zapasów

Wydaje się to oczywiste, ale bywa bardzo kłopotliwe. Zapasy zarówno leków, jak i innych materiałów potrzebnych do diagnozowania i leczenia muszą być okresowo sprawdzane i odnawiane w miarę upływu daty ważności produktów. Powoduje to znaczne koszty trudne do udźwignięcia przez szpital utrzymujący się z bieżącej działalności. Jeżeli jednak poważnie traktuje się możliwość leczenia znacznie zwiększonej liczby pacjentów, to odpowiedni zapas leków musi być zgromadzony.

Pewnym rozwiązaniem pozwalającym zmniejszyć liczbę przechowywanych leków i materiałów może być zawierane umów ze stałymi dostawcami o natychmiastowe uzupełnianie zapasów na hasło „katastrofa”. Trzeba przy tym pamiętać, że w bardzo stresujących sytuacjach, kiedy czas odgrywa ogromną rolę, wolno planować stosowanie tylko takich leków i używanie tylko takiego sprzętu, z którymi wszyscy są dobrze obeznani.

5.    Zabezpieczenie finansowe działań

Jest to kolejny element planu ściśle związany zarówno z poprzednim, jak i z możliwością utrzymywania gotowości do działania. Pieniądze są potrzebne i to nie tylko na leki i sprzęt, ale także na środki łączności, prowadzenie ćwiczeń i szkolenia pracowników. Trudno jest je uzyskać od płatnika, który pokrywa, i to często z oporami, tylko koszty dokonanego leczenia. Uzyskiwanie ich z budżetu państwa w znacznym stopniu zależy od jego kondycji i na pewno jest łatwiejsze w krajach bogatych. Jednak nawet w tych krajach sięga się po zasoby lokalnej społeczności, uświadamiając jej przedstawicielom decydującym o finansach, że przygotowanie na wypadek zdarzeń nadzwyczajnych jest bardzo istotną częścią zapewnienia bezpieczeństwa publicznego.

6.    Opracowanie zasad powiadamiania i łączności wewnętrznej i zewnętrznej

Działanie to w dużym stopniu rozstrzyga o sprawnym przeprowadzeniu akcji. Telefon jest na co dzień narzędziem podstawowym, a rozwój telefonii komórkowej jeszcze usprawnił taki sposób komunikowania się. Przy planowaniu trzeba jednak brać pod uwagę, że nadmiar rozmów może spowodować przeciążenie linii i że sieci komórkowe w takich sytuacjach również ulegają zablokowaniu.

Jako podstawowy środek łączności służb ratowniczych pozostaje zawsze łączność radiowa z istotnymi elementami systemu ratownictwa. Używanie jej przez personel, który nie przywykł korzystać z niej w codziennej pracy, może być jednak kłopotliwe i dlatego konieczne jest odpowiednie przeszkolenie w tym zakresie. Równocześnie konieczne jest wprowadzanie „żelaznej” dyscypliny dotyczącej dostępu do telefonów tylko dla upoważnionych do tego pracowników. Na wypadek katastrof byłoby dobrze uzyskać u operatorów sieci komórkowych zapewnianie pierwszeństwa dostępu do połączeń dla wybranych i wskazanych wcześniej abonentów, zwłaszcza dla najważniejszych pracowników, np. ordynatorów oddziałów, instrumentariuszek i dyrektorów szpitali.

Zasady powiadamiania i wezwań zarówno do szpitala, jak i z innych oddziałów do SOR powinno ustalić się według listy, ułożonej stosownie do przydatności zawiadamianych i wzywanych osób, co w znacznym stopniu wiązałoby się z charakterem zdarzenia. Należy zdać sobie sprawę, że wezwanie telefoniczne pracowników podług listy pochłania dużo czasu. Na jedno połączenie i rozmowę potrzeba przynajmniej 1 do 2 minut, a wzywać trzeba czasem i kilkadziesiąt osób, co powoduje dodatkowo blokowanie linii telefonicznej szpitala.

Pewną pomocą może być wzywanie według ustalonego schematu, np. jedna powiadomiona osoba przed wyjściem z domu zawiadamia dwie inne i tak kaskadowo można przekazać stosunkowo szybko informacje do wielu osób, nie blokując już linii szpitalnej. Ale tak powinno się wzywać raczej pracowników zajmujących mniej istotne stanowiska. Każde powiadomienie i wezwanie powinno być zaznaczone przez telefonującego na liście z wpisaniem czasu przekazania informacji.

7.    Zakres i sposób informowania rodzin i mediów

W zasadniczy sposób wpływa na wizerunek zarówno akcji ratunkowej, jak i zaangażowanych w niej ludzi i instytucji.

Obowiązek informowania rodzin wynika nie tylko z ustaw i kodeksów, ale jest elementarnym nakazem etycznym wynikającym z rozumienia ich niepokoju. Może to jednak, zwłaszcza w początkowym okresie, powodować