Zarz Ryz Finans R14@4

404 Zarządzanie ryzykiem finansowym

W niniejszym rozdziale przeanalizujemy szereg sposobów wykorzystania opcji. Przyjrzymy się, jak można za pomocą opcji zabezpieczyć firmę, ograniczyć koszty finansowania poprzez sprzedaż opcji wbudowanych i wykorzystać opcje jako narzędzia konkurencji.

Wykorzystanie opcji w celu zabezpieczenia firmy

Widzieliśmy już, w jaki sposób można zarządzać ryzykiem cenowym za pomocą kontraktów forward, futures i swapów. Opcje stanowią kolejny ważny oręż w arsenale zarządzającego ryzykiem. W odróżnieniu jednak od pozostałych wymienionych instrumentów, opcje dają użytkownikowi ochronę przed niekorzystnymi zmianami cen finansowych, nie odbierając mu całkowicie możliwości wykorzystania zmian sprzyjających.

Zabezpieczenie przed ryzykiem zmiany stóp procentowych

Kierownictwo firmy, której finansowanie opiera się na długu o zmiennym oprocentowaniu, z obawą na ogół myśli o możliwości wzrostu stóp procentowych. Aby zabezpieczyć się przed takim obrotem spraw, można kupić opcję kupna odpowiedniej stopy procentowej - zawrzeć kontrakt na górny pułap stopy procentowej (interest ratę cap)^{1 2}. Jeśli stopy wzrosną, zyski z tego kontraktu skompensują firmie zwiększone koszty obsługi długu. Jeśli natomiast spadną, firma skorzysta na obniżce tych kosztów. Ceną tej ochrony jest wyjściowa kwota, jaką należy zapłacić kontrahentowi w transakcji opcyjnej. Decyzję, czy ustabilizować oprocentowanie długu za pomocą swapu, czy też wykupić „ubezpieczenie” na wypadek wzrostu stóp za pomocą opcji, podejmuje się często na podstawie oceny przyszłego poziomu stóp procentowych³:

Firma Falcon Cable do 1989 r. osiągnęła pozycję piętnastego pod względem wielkości operatora złożonych systemów kablowych, mając 800 tysięcy subskrybentów oraz obsługując 500 małych i średnich miejscowości. W celu utrzymania energicz-

1

^; Opcje na instrumenty dtużne mogą być określane w dwóch różnych konwencjach: wg cen obligacji lub wg stóp procentowych implikowanych przez te ceny. Opcja kupna na stopy procentowe jest równoważna opcji sprzedaży na ceny obligacji. Zatem również kontrakt opcyjny na górny

2

pułap może być zdefiniowany jako opcja sprzedaży na cenę instrumentu dłużnego. Aby uniknąć nieporozumień, będziemy w naszych analizach stosować się do konwencji, w której opcje są określone jako opcje na stopy procentowe.

3

Zaadaptowane z artykułu Falcon Cable Foils Risk, „Corporate Risk Management”, listopad 1990.