182 (2)

182 Referendum

się kręgiem podmiotów, które zgłosiły swoich kandydatów, kryterium tego me da się zastosować w kampanii referendalnej. Przyjęto więc (art. 48 uro) rozwiązanie, zgodnie z którym podmiotami uprawnionymi do formalnego udziału w kampanii referendalnej (więc w szczególności mające dostęp do czasu radiowego i telewizyjnego) są:

1)    partie polityczne, które uzyskały co najmniej 3 proc. głosów w ostatnich wyborach do Sejmu;

2)    kluby parlamentarne;

3)    ogólnopolskie stowarzyszenia lub inne organizacje społeczne, a także fundacje, o ile zostały zarejestrowane lub zgłoszone przynajmniej na rok przed datą zarządzenia referendum, a ich statutowa działalność jest związana z przedmiotem referendum;

4)    pełnomocnik grupy wyborców, z których inicjatywy zostało zarządzone referendum.

Zgłoszenia podmiotów uprawnionych do udziału w kampanii podlegają weryfikacji przez Państwową Komisję Wyborczą, a ostateczne rozstrzygnięcia należą do Sądu Najwyższego.

Głosowanie w referendum może być przeprowadzane w ciągu jednego lub dwóch dni (art. 4 ust. 2 uro), a decyduje o tym podmiot zarządzający referendum. Jeżeli zarządzono referendum dwudniowe, po pierwszym dniu dopuszczalne jest podawanie do publicznej wiadomości między innymi liczby osób uprawnionych do głosowania i faktycznie głosujących w poszczególnych obwodach (art. 32 ust. 2 pkt 2 oraz art. 32 ust. 4a uro), a po zakończeniu pierwszego dnia głosowania konieczne jest zabezpieczenie urny i lokalu komisji wyborczej (art. 32 uro).

Głosowanie polega na zaznaczeniu przez wyborcę odpowiedzi „tak” lub „nie” na postawione pytanie lub pytania, a jeśli pytanie ujęte jest wariantowo -na zaznaczeniu wariantu, za którym się opowiada (art. 21 uro). Głos uznaje się za nieważny, jeśli nie został oddany na urzędowo ustalonej i opatrzonej pieczęcią karcie do głosowania, jeśli karta do głosowania została w całości przedarta lub jeśli wyborca nie zaznaczył swojej odpowiedzi lub też udzielił jednocześnie odpowiedzi „tak” oraz „nie”.

Po ustaleniu wyników głosowania Państwowa Komisja Wyborcza ustala wynik referendum, podaje go do wiadomości publicznej i przekazuje Sądowi Najwyższemu stosowne materiały (art. 29 uro). Stwierdzenie ważności referendum należy bowiem zawsze do Sądu Najwyższego (art. 125 ust. 4 konstytucji), a każdy wyborca może wnieść do Sądu Najwyższego protest w tej sprawie (zob. art. 33-36 uro).

177. Należy rozróżnić pojęcia: „ważność” referendum i „wynik” referendum. Referendum jest ważne, jeżeli przy jego przeprowadzeniu nie doszło do takich naruszeń prawa, które mogły mieć wpływ na wynik głosowania. O tym, jaki jest wynik i skutki prawne referendum, decyduje natomiast frekwencja głosujących oraz liczba głosów oddanych na „tak”.

Wynik referendum jest wiążący, jeżeli w referendum wzięła udział (tzn. oddała głosy - ważne lub nieważne) więcej niż połowa uprawnionych do głosowania (art. 125 ust. 3 konstytucji). Jest to przesłanka wstępna, a wynik referendum, w którym wzięło udział mniej wyborców, ma charakter tylko sugerująco-konsultacyjny.