393154Q1574578887398Y5421480 n

32 .. Teatr wśród społecznych i artystycznych praktyk perfurmaty wnyeh

tycznej na zadany temat w pracy z osobami mającymi problemy natury psychologicznej.

Do form pośrednich między teatrem dramatycznym a teatrem tańca i teatrem muzycznym zalicza się: mim, pantomimę oraz maskę. Mim to działania pozbawione spójnego narracyjnie charakteru, które zbliżając się do tańca, operują abstrakcyjnym, nacechowanym poetycko ruchem i gestem, częstokroć dopuszczającym improwizację. Natomiast pantomima jest widowiskiem, w którym nacisk kładzie się na opowiadanie za pomocą ekspresji ciała określonej historii. Wśród form sztuki mimicznej można wyróżnić: dążący do stworzenia pewnej fabuły mimo-dram (Marcel Marceau), posługujący się stylizowanym, abstrakcyjnym gestem mim taneczny (Wrocławski Teatr Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego) oraz mim czysty, w którym gest wykorzystywany jest bez zamiaru pokazania jakiejkolwiek sytuacji. Inną historyczną formą pośrednią, pozostającą na pograniczu teatru, pantomimy oraz teatru plastycznego, są żywe obrazy. Są one „szczególną formą kompozycji plastycznej, której tworzywem jest żywy człowiek, upozowany w nieruchomej scenie”, budowanej „jako przestrzenna reprodukcja istniejącego dzieła sztuki lub oryginalna, iluzjonistyczna w swym charakterze interpretacja obrazowa utworu literackiego” (Komża 1995: 7). Ważną rolę w żywych obrazach odgrywało tło i rekwizyty, a ekspozycji towarzyszyła często muzyka i komentarz słowny. Żywe obrazy bywały zwykle elementem uatrakcyjniającym inne, większe widowiska (opery, balety, pantomimy), jednak czasami organizowano spektakle złożone wyłącznie z tego rodzaju prezentacji.

Teatr muzyczny — termin określający wszystkie formy teatralne, w których dominuje element muzyczny. Do jego podstawowych form należą: opera, operetka i musical. Są to utwory dramatyczno-muzyczne, w których muzyka współistnieje z akcją dramatyczną. W operze (z wł. ‘dzieło, praca’) muzyka jest wartością dominującą, a stopień powiązania z nią słowa zależy od konwencji estetycznych, metod kompozytorskich i zasad wykonawczych. Tekst dramatyczny w operze (libretto) jest w całości śpiewany, a słowo mówione pojawia się tylko w pewnych jej gatunkach (Singspiel, ballad opero). Muzyka pozostaje w ścisłym związku z wydarzeniami dramatycznymi, ilustruje je i komentuje, można w niej wyróżnić fragmenty wokalno-instrumentalne (arie, recytatywy, ariosa, ansamble, partie chóralne), wokalne i instrumentalne (uwertura, fragmenty orkiestrowe wplecione w akcję dramatyczną., intermezza między aktami). Natomiast libretto dzieli się na akty i sceny, czasem również na obrazy i odsłony. W zależności od charakteru libretta i muzyki można wyróżnić operę poważną {opera seria) i operę komiczną {opera buffo); do