4 �dania zmęczeniowe metali7

sprzęgło 2 i wał 3 napędza jeden z uchwytów 4 i J, w których jest zamocowana prób-' ka 6. Uchwyty są. łoi^t^wąiie,w wahliwych łożyskach 7. i 8 związanych z korpusem '

kpwąpe,w wahliwych łożyskach 7. i 8 'związanych z korpusem maszyny i podobnychfo^skąch .9 i 10, związanych z układem obciążającym. Zmianę r: obciążenia uzyskuje stepuj zmianę położenia obciążenia i J na dźwigni obciążającej -12. Do stajana silni(^t|^^9 osądzonego'w. łożyskach^!' i 22, zamocowany jest ⁴ u dołu specjalnie ^raw'ó^fct^dc’23. W czasie pracy stojan wychyla ‘'się więą ; z położenia równow^ą^pW^rcjppąlny do motnentu obrotowego koniepząego do‘ . wywołania obrotów, f^óbki, staąowiąc tym samym miernik tego momentu. ' •

fl.ys. 4.11. Maszyna Schencka - wygląd zewnętrzny. 7 -f.pokiyilp mectimipnu onlMy obciążeni^ ' i 2 - wskaźnik polóżjtpia obęfąinik* na dźwigni obcinającej, i — podziałk* liniowo.

4 - ramię zjewpu dźwig"! obciążającej, 5 — podżialka fnotnentu obfptowcgo,

6 - trzpień unierijctiamiający stojan silnika, 718 —czujniki zegarowe

Wygląd zewnętrzny, maszyny pokazano na rys. 4.11, Jej układ obciągający jest tak skonstruowany, że prarpjesżcfenia wskaźnika 2 na tle podziałaj liniowej 3 o JO mm (na co potrzeba pięciu .pbh^b;óblP^w pokiętfa J) odpowiada zrpiana momentu gnącego w próbce o 1,67 hfm^^oduje to.zmiąnę hąpręięó o 40 MPa w stt^owaayph W N Daszynie próbkach o źrę^j^f^hmń lub a.}®'l^ąrpróhkaćtio średnicy ?#8ram. ■>; •

‘ Urządzenia do.wy^ływ^ bbrotowegp zginania ze 4ęjnąp(emsąjć3zęze prostsze w budowie. iediiio z ro^'ą^'!mnstruk(^(jąypb takiejmaszyny pokazano na rys. 4.12. Umożliwja ono badanie czterech próbek jednocześnie (pa lysunku widać tylko dwie próbki zamocowane w uchwytach).'    *

Silnik 1 przez dwustopniową przekładnie pasową 2 obraca cztery wrzeciona ułoży-skowane w obudowach 3. Dp;stożkowego gniazda w końcówce 4 wrzeciona próbka 5 jest wciągana przez śrubę z pokrętłem. 5. Swobodny kpnjęc próbki obciążony jest przez ynbr liwe łożysko kulkowe umiosżczóno w obudowie 7, (jp której ^ ppśięd^ctjyęą spręłyny amortyzującej 8 przymocowany jest .wieszak 9 z rdKjąhukąmrjff. Ło^lpjłbcią£ąjące jest ustalone na próbce specjalnie ukształtowaną nakrętką 11, połączoną łąpznikicm sprężystym (rurką gumową) 12 z licznikiem obrotów, czyli licznikiem cykli 13. Równo

połączone wyłączniki 14, naciskane przez opadające -wieszaki, powodują przerwanie d pływu prądu do silnika po pęknięciu ostatniej z badanych próbek.

13 12 11

Rys. 4.12. Schemat urządzenia do badań podczas zginania obrotowego za ścinaniem

. . Prawidłowość zamocowania próbek musi być przed uruchomieniem maszyny sprawdzona za pomocą czujników 15 - nieoslowość, czyli tzw. „bicie" końca próbki, V nie powinna przekraczać 0,02 janm. Czujniki te mogą też służyćj do pomiaru ugięć pró-> bek w trakcie ich badań na zmęczenie.

4.5. Wyznaczanie wytrzymałości zmęczeniowej metodą Lehra

Określanie wytrzymałości, zmęczeniowej metodą opisanąj w podrozdziale 4.2.1 (sporządzenie krzywej Wóhiept) lub wspomnianą w podrozdziale 4.2.2 (tzw. metoda schodkowa) j*5t bardzo czasochłonne i kosztowne. Przybliżoną wartość wytrzymało-' dci zmęczeniowej można orientacyjnie wyznaczyć, stosując specjalnie w tym celu opracowane metody skrócone.    -j