0246

V. 1. 2.

PRZEMYŚL I (ż. ELŻBIETAMI; BOLESŁAW POBOŻNY.

231

Bocz. Wielk., podał powyższą datę w wątpliwość, mniemając, że jest to tylko kombinacya autora kroniki; gdy zaś z r. 1248 dochowały sie dwa przywileje Przemyśla I dla klasztoru trzebnickiego¹), przeto wprowadzając je w związek z faktem uwiezienia Elżbiety z tegoż klasztoru, mniemał, że datę ślubu należy przesunąć na rok 1248. Wobec poparcia, jakie przekazowi Kron. Wielk. daje Rocz. Wielk., data 1244 r. nie może uchodzić za zmyśloną; fakt zaś uprzywilejowania klasztoru trzebnickiego przez Przemyśla, jakkolwiek może z porwaniem Elżbiety zostawać w przyczynowym związku, niekoniecznie jednak musi być chronologicznie współczesny. Zresztą już conajpóżniej r. 1246 przychodzi na świat córka Przemysła i Elżbiety, lionstancya (V. 6X skutkiem czego poprawka Griinhagena odpada jako nieuzasadniona'²).

Datę śmierci Elżbiety, feria ses.ta ptost ocłavcis Epiphanie (16 stycznia) 1265 r., podaje Kron. Wielk.^{3 4 5 6}); Długosz ’) ma datę: nona Ianuarii, co po redukeyi jej na średniowieczny kalendarz znaczy w tym roku: feria sexta post Epiphaniam-, niewątpliwie zatem wiadomość niniejszą zaczerpnął on z Kron. Wielk., a tylko przy rozwiązaniu daty popełnił omyłkę przez opuszczenie słowa: octavasf. Wiadomość Długosza nie polega zatem na jakimkolwiek samoistnym, odmiennym przekazie źródłowym, i nie może zachwiewać wiarogodności przekazu Kron. Wielk.

2. Bolesław Pobożny.

Jako syn Włodzisława Odonica i Jadwigi poświadczony w Kron. Wielk. *) i w licznych dyplomatach ⁷). Przydomek Pius (Pobożny) znajduje się już w Rocz. Wielk.⁸), Spom. Gniezn.⁹) i Kron. Wielk.¹⁰).

Że był młodszym bratem Przemysła I, okazaliśmy poprzednio (V. 1.). Data jego urodzin nie może tedy wyprzedzać roku 1221. Po raz pierwszy, obok Przemysła. świadkuje na dokumencie ojca z 10 sierpnia 1232 r. ⁿ); nie można wprawdzie stąd wnioskować, jakoby miał już wtedy skończonych lat dwanaście, gdyż w takim razie urodziny jego starszego brata Przemysła należałoby przesunąć na rok 1219, co jest rzeczą niemożliwą; wszakże przypuścić trzeba, że był już wtedy wiekiem możliwie do tej granicy zbliżony, zaczem urodziny jego odnieść należy do roku 1221 ^ls). Według Rocz. Wielk.¹³) i Kron. Wielk.¹⁴) otrzymał z rąk starszego brata pasowanie rycerskie 24 kwietnia 1245 r; zdarzenie to nastąpiło zatem w 23 lub 24 roku jego życia.

Ostatni przezeń wystawiony dokument nosi datę 23 kwietnia 1278 r.¹⁵). Zdaniem niektóry cii bada-czów^1,:) odnosi się do niniejszego Bolesława nagrobek w kościele Franciszkanów w Krakowie z napisem: Anno Dni MCCLXX obijt illustrissimus pneeps et dnus Yladislaus dictg pig dux Cracor. etc. Podstawą tego mniemania jest użyty w napisie przydomek Pius. który nadano Bolesławowi, łącznie z przypuszczeniem, że w napisie zaszły dwie omyłki, t. j. iż zamiast Yladislaus winno być Boleslaus, a zamiast dux Craeouiensis, (fu.e Calissiensis. Wszakże nawet po takich dowolnych poprawkach data śmierci 1270 r. wobec rzeczonych a niewątpliwych świadectw historycznych pozostałaby bez wytłomaczenia. Z tych samych powodów odpada też data śmierci 1268 r. zawarta u Długosza¹⁷), tudzież dala 1272 r., podana przez Rocz. Tras. ^lfi), któro to oba zabytki mają zresztą prócz tego inną jeszcze, dobrą datę nekrologiczną. Jest nią rok 1279, przekazany przez dwie grupy roczników, wzajemnie od siebie niezależnych, małopolską i wielkopolską, t. j. Rocz. Tras. ^,9). Rocz. Krak. -’°) i Rocz. Małop. w kod. Szamot.²¹), tudzież Rocz. Pozn. --) i Spom. Gniezn.²³). Rzeczoną datę stwierdzają, też zabytki dyplomatyczne, jak zaraz niżej zobaczymy; dla tego bez wartości jest przekaz innej zapiski Spom.

1

Kod. dypl. Wielk. 1. nr. 269. 271. — -) Datę 1244 r. przyjmują słusznie Roepell. Gcsch. Pol. 472; Grotefend

2

Stammtafeln 1. 27; Perlbach, Preuss.-Poln. Stud. I. 12. 17. Por. też wywód Ru bezy liski ego, Wielkopolska pod rządami

3

synów Władysława Odonicza w Rocz. filar. I. 282—287. — 3) Mon. Pol. JI. 589. — 4) Hist. Pol. 11. 395. — ">) Por. Grote

4

fend, Zur Geneal. u. Gescli. d. Rresl. Piasten w Abhandl. der schles. Gesell. f. vaterl. Cultur lt-72 3. 77. — <*; Mon. Pol. II.

5

557. 568. — ‘) Kod. dypl. Wielk. 1. nr. 139. 141. 142. 145. 146. 177. 184. 195. 199. 200. 202. 237.595. — 8) Mon. Pol. III.

6

36. — 9) Ibid. III. 13. — Ib) Ibid. II. 557. 596. — H) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 139.— 12) Perlbach. Preuss.-Poln. Stud.

7

I. 11. 18 przyjmuje rok 1222 lub 1223. — 13) Mon. Pol. III. 12. — 14) Ibid. II. 564. — 13) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 476. —

8

D>) Por. o tem S Ir o nc z y ń s k i. Mniemany grobowiec Bolesława Wstydl., Bibl. Warsz. 1849,11.502. — i”) liist. Pol. II. 408. —

9

18) Mon. Pol. II. 841. — 19) Ibid. II. 845. — 20) Ibid. II. 845. — 21) Ibid. II. 179. — 22) Ibid. V. 880. — 2;i) Ibid. III. 43.