page0073

65

R. LVII. O poznaniu aniołów w odniesieniu do rzeczy materjalnych

pewnemi podobieństwami pochodzącemi od istotności bożej, są podobieństwami rzeczy nietylko co do formy, lecz także co do materji.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Aniołowie poznają rzeczy poszczególne przez formy powszechne, które jednakowoż są podobieństwami rzeczy i co do pierwiastków powszechnych, i co do pierwiastków wyosabmających. W jaki zaś sposób wiele rzeczy można poznawać przez jedną ideę, powiedziano już powyżej (R. LV, par. 3).

§ 3. CZY ANIOŁOWIE POZNAJĄ RZECZY PRZYSZŁE.

Do trzeciego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że aniołowie poznają rzeczy przyszłe. Aniołowie bowiem są potężniejsi w poznawaniu niż ludzie. Lecz niektórzy ludzie znają wiele przyszłych rzeczy. Tern bardziej więc aniołowie.

Zarzut drugi. Oprócz tego teraźniejszość i przyszłość są różnicami czasu. Lecz umysł anioła jest ponad czasem, rozumienia bowiem zrównuje się-z wiecznością, to znaczy wiekuistością, jak powiedziano w księdze de Causis. Zatem odnośnie do umysłu anioła nie różni się przeszłość i przyszłość, lecz obie poznaje bez różnicy. .•    <

Zarzut trzeci. Oprócz tego, anioł nie poznaje ideami powziętemi z rzeczy, ale ideami wrodzonemi, powszechnemi. Lecz idee powszechne w jednakim stoją stosunku do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Wydaje się zatem, że aniołowie bez różnicy poznają rzeczy przeszłe i teraźniejsze i przyszłe.

Zarzut czwarty. Oprócz tego, jak się coś nazywa odle-głem co do czasu, tak i co do miejsca. Lecz aniołowie poznają rzeczy odległe co do miejsca. Zatem poznają także rzeczy odległe co do czasu przyszłego.

Lecz p r z e c i w n i e. To co jest właściwą oznaką boskości, nie jest właściwością aniołów. Lecz poznawać rzeczy przyszłe jest właściwą oznaką boskości, według słów Izajasza XLI, 23: Oznajmijcie co ma przyjść na potem a doznamy, żeście wy bogowie. Zatem aniołowie nie poznają rzeczy przyszłych.

Odpowiadam, że przyszłość można poznawać dwojako:

Summa Teologiczna.

5

http://rcin.org.pl