page0093

83

poczwórną substancyą, jedność człowieka byłaby zniszczoną.

Lecz niższe formy ustępują duszy rozumnej dlatego tylko, że ona je zawiera i zastępuje. Ciało ludzkie jest ludzkiem dla tego tylko, że je dusza zozumna informuje; a jeżeli to ciało jest ciałem istoty, która wegetuje, czuje, myśli, to z tej tylko przyczyny, że ta dusza jest jego formą sub-stancyalną. Zatem nie tylko człowiek ma jedną duszę, ale przestaje być człowiekiem, jeśli ma inną formę.²)

Samoistna, wegetacyjna, senzacyjna i intelektualna dusza jednoczy i harmnnizuje wszystkie życia, nie mieszając ich jedne z drugienn Ciało ulega wprost jej akcyi; pośrednik usuwałby tylko, ale nie tłumaczyłby tajemnicy, na którą zgodzić się trzeba, bo napotykamy ją na wszystkich punktach świata; chcę powiedzieć — tajemnicy działania istoty prostej na poci zielną. Bóg, Stwórca materyi, aniołowie, ministrowie Boga, w rządach świata niemniej są zadziwiającymi i niepojętymi, jak dusze, te formy ciała.³)

Jedna więc jest tylko dusza w każdym pojedynczym człowieku. Ale gdzie ona rezyduje, iw jaki sposób jest ona obecną w ciele? Czyż nie ma tronu, z którego wydaje rozkazy? -ogniska, — z którego rozlewa życie?

²)    Dr. de la Bouillerie L’homme p. 18.

³)    Sum. Th. 76, art. 6.

http://rcin.org.pl