tpn 1 22488301

362 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

bardzo zmienna i zawsze tem bogatsza, im koncentracya soli w wodzie jest mniejsza. Formy zwierzęce zamieszkujące limany należą w części do form słodkowodnych, w części zaś do form żyjących w wodzie słonej lub morskiej. Najbogatszą jest fauna pierwotniaków, która np. w limanach Odessy dochodzi do 165 gatunków. Ilość metazoówjest 7—10 razy razy mniejszą. Tak np. w limanie chadżibejskim znajdujemy 1 gatunek wirków, 5 gat. wrotków, 8 gat. skorupiaków, 2 gat. chrząszczy i jednego pluskwiaka w postaci pluskolca. O wiele uboższą faunę posiada liman kujalnicki, zawierający w swej wodzie bardzo wiele soli, bo z pośród metazoów żyją w nim tylko dwa skorupiaki, t. j. Artemia salina Schm. i Cletocampus retrogressus Schm. Fauna morza Czarnego jest rówmież dosyć uboga. Głównej przyczyny tego faktu szukać należy w tej okoliczności, że z dna morza Czarnego, począwszy od 140 m głębokości, wydobywa się bardzo wielka ilość siarkowodoru (H₂S), która poniżej 360 m uniemożliwia wszelkie życie. Niegdyś zdaje się Morze Czarne było zamkniętem jeziorem słonem, zamieszkałem przez faunę, jeziorom słonym wdaściwą. Gdy wskutek zapadnięcia się lądu Egiejskiego utworzyła się cieśnina Bosforu, woda morza Śródziemnego wtargnęły tą drogą do basenu czarnomorskiego. Pierwotna fauna morza Czarnego wtedy w znacznej częścj wyginęła i z tego to czasu pochodzą znajdowane w głębokości od 360—720 m wńelkie ilości skorup z Dreissensia. Mała część tylko pierwotnej fauny przechow’ała się po dziś dzień w limanach i przy ujściu wielkich rzek w północno-zachodniej części morza Czarnego. Z falami morza Śródziemnego wkroczyła również i nowa fauna, ale tylko żyjąca w płytkich wodach, a to z powodu nieznacznej głębokości Bosforu. Brak tej fauny głębinowej wraz z bardzo powolnem krążeniem wód w głębinach Czarnego morza, jest przyczyną tworzenia się siarkowodoru. Ciała bowiem martwych zwierząt z górnych warstw wód opadając na dno, nie stają się żerem fauny głębinowej, jak to się dzieje w innych morzach, ale gniją powoli, wytwarzając siarkowodór. Fauna morza Czarnego i Azowskiego liczy bez pierwotniaków (250 gat.), przeszło 1008 gatunków. Z tej liczby przypada na: Spongiae 48, Coelenterata 41, Echinodermata 4, Ces-todes 6, Trematodes 5, Turbellaria 79, Nemertinea 26, Oligochaeta 7, Po-lychaeta 97, inne grupy robaków 13, Entomostraca 88, Amphipoda 76, Isopoda 32, Cumacea 6, Mysidae 20, Decapoda 48, Bryozoa 12, Mollusca 125, Tunicata 9, Pisces 134, Mammalia 5. Co do charakteru fauny Czarnego morza, to spotykamy tutaj z powyższej liczby 1008 gatunków, około 77 18% form śródziemnomorskich, mających zresztą charakter kosmopolityczny, 14'31% (148 gat.) form morzu Czarnemu jedynie właściwych, a nadto nie liczne formy (15 gat. = l’49°/₀) po-