WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH097 I

jej. Owe południowo - amerykańskie szczepy należą wprawdzie do ludów ze znamienitym wzrostem, jak następne wymiary pokazują:

Spostrzegacze Wzrost Patagończyków .

d’Orbignv 1730 mm.

„ ‘ 1780 „

d’Urv»e 1732 „

Wilson 1803,4 „

lecz i Polynezyjczycy nie stoją co do wielkości wzrostu wcale niżej od nich. Wysokie wulkaniczne wyspy południowego oceanu i oba lądy stałe Ameryki stanowią owszem owe przestrzenie ziemi, gdzie ród ludzki najwyższego wzrostu ciała dosięga ¹).

Wzrost nizki mężczyzn może zejść do zadziwiającej małości, albowiem karły, mające 920, a nawet 750 mm. tylko, bywają opisywani jako dobrze ukształtowani i urodziwi ²). Lecz i w tym ramę można nauce o ludach przysłużyć się jedynie średnią z wielkich liczb. Jako ludzie najmniejszego wzrostu uchodzili dotąd Buszma-ni z południowej Afryki, których wzrost Brown na 1300 mm. podaje, gdy tymczasem Knox znalazł 1372 mm., a sumienny Fritsch nawet 1414 mm. ³). Podobnych karłów dopatrzył Du Chaillu w ludzie Obongo, w podzwrotnikowej Afryce, zbliżającym się i cc do innych znamion wielce do Buszmanów, oraz Schwe*nfurth w ludzie Acka, w obrębie dorzecza Nilu gazetowego, chociaż ci dochodzą do 1500 mm. ⁵). Nie jest również bez znaczenia, że bezpośrednio za tymi podzwrotnikowemi pokoleniami' idą ludy podbiegunowe starego i nowego świata. Podanie Pauw’a, iż średnia wzrostu Eskimosów wynosi 1300 mm. tylko, jest wprawdzie nieprawdopodobne, gdyż wymiary innych badaczy inaczćj opiewają, t. j.

') Z pomiędzy 500 Irokezow Go u Id’a (Tnvest.gaiions str. 152) dosięgło 159 mężczyzn, do 31 lat mających, wzrostu wysokości 68,9 cali.

²) Gould i. c. str. 153.

³) Wei s sb a c h 1. c. str. 216. Fritsch, Eingeborne Sudafricas str. 397. ⁴1 Ashango kraina str. 319. Średnia wzrostu ciała 6 kobiet wynosiła 56¹/*

cala (inches) czyli 1410 mm.

⁵) Petermanns’ Geographische Mittheilungep, 1871, str* 139 i 150. Etnologia. g

http://rcin.org.pl