WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH505 I

489

aby sobie ładny nóż kupki ’). Musimy jednak dodać jak najprędzej, że luźne zestawienie pierwiastnów nie stanowi jeszcze właściwego wcielenia, gdyż w amerykańskich językach zestawione zgłoski tracą zawsze kilka głosek. Najwyższy stopień wcielenia przypisuje Stein-thal, jakeśmy widzieli ²), językowi mexikańskiemu nalmatl., stawiającemu przedmiot pomiędzy słowo czasowe i podmiot i stapiającemu wszyfitko w⁷ jedno wyrażenie. Lecz podobne postępowanie nie jest wyłączną własnością języków amerykańskich; spotykamy ono i w rodzinie uralo-altajskich języków, mianowicie gromady ugrskiej i bułgarskiej, w madjarskiem, osrjackiem, wogułski mi i mordwińskiem. Przedewszystkem w⁷ ostatnim, zwłaszcza w narzeczu mokszańskiem odmiany czasownika i przedmiotowe osobiste zaimki są według w⁷zoru mexikańskiego jak najściślćj z sobą skojarzone ³). Okoliczność ta uczy uas, iż z łona języków czysto przyrostkowych niektóre posunęły się już do wcielania,¹ a to -wskazuje na ścisłe powinowactwo uralo-aitajikich z amerykańskiemi językami.

Prócz tego nie brak całego szeregu wynalazków, zwyczajów i myców, wspólnych północnym Azyjatom i krajowmom Ameryki. Nie przypisujemy temu wielkiego znaczenia, że namiot skórzany pojawia się na obu lądach stałych gdyż podobny wynalazek nie'wymaga -wielkiego wysiłku umysłu. I to, że sybirski szaman jest we wszystkich szczegółach do północno-amerykańskiego lekarza czarownika, czyli łekarnika podobny, nie ma wagi, gdyż szaman⁴ z innych części świata są również do nich podobni. Lecz na większą, uwagę zasługuje już ta okoliczność, że taniec wojenny i zwyczaje szamańskie Ostjaków aż do najmniejszego szczegółu u Koluszów się powtarzają⁴). Niemniej i na baśniach starego świata nie zbywa w nowym. Pomiędzy innemi jawi się powiastka o awanturniku, który po wysokim drzewie do, nieba się wspiął i ztamtąd to na rzemieniu, to na powióśle ze słomy to na splotach z włosów a nakoniec po sin pi e dymu z pewnej chaty na ziemię się na powrót spuścił ⁵), u ludów ugrskich i równocześnie

^!) To jest: nóż ładny kupie pójść spiesznie chcieć takie ty on mówi: Samy-k-smi-ariartok-asuac-OJnar-y-at-ii-tag-ago David Cranz. Historie r. Gronland-Księga III, rozd. 6, § 44, T. I, str, 286.

²; Zob powyż. str. 12-1.

3) _W

nmkszaóskim języku znaczy palasamak całujesz mnie, a palafteramąk gdybyś mię nie był pocałował. Ahląui-t, Mokscha-mordwi. Gramm. str. 6<).

⁴) Adolf Er mann. Reise um die Wdlt, str. 675.

⁵) Ahlouist, ł. c. str. 109.

http://rcin.org.pl