WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH513 I

497

Nie wypada również i o tern zapominać, że z pomieszczonych w owym porównawczym wykazie zwierząt kulturowych nowego świata renifer, bawół, indyk i kaczka moszusowa są wyłączną wdasnością północnej Ameryki, podobnież i o tem, że domowym zwierzętom starego świata wielostronna ich użyteczność gospodarska daleko w⁷yższe znaczenie nadaje. Pominąwszy bowiem to, że wszystkie mniej lub więcśj na mięso bywają hodowane znajdujemy pomiędzy nimi takie jak renifer, wielbłąd, koń, koza i krowa, które i mleko dają. Można by do nich zaliczyć jeszcze owcę i osła, gdyby wydajność mleka nie była u nich celem podrzędnym. W zwierzęta wełnodajne jest Ameryka wprawdzie dostatecznie zaopatrzona przez sw^Toje gatunki Liamy; lecz my posiadamy owcę, kozę, i oba rodzaje wielbłądów. Z zwierząt jucznych i pociągowych posiadałby prócz Liamy świat nowy renifera i bawołu, gdyby te dwa ostatnie zwierzęta ułaskaw:-one zostały. My zaś posiadamy prócz w⁷ołu i renifera, oba wielbłądy, osła, konia i słonia, nie mówiąc nic o psie, którego przynajmniej Eskimosy do pociągu używają. Brak zwierząt pociągowych znaczy zaś tyle co brak pługa, sanek i wozu. Ponieważ zaś wszystkie powyżej przytoczone zwierzęta nie zamieszkują lasów, tylko stepy i niwy trawowe aż po puszcze, a świat now⁷y poznaliśmy jako przeważnie lesisty, stary natomiast jako niwą i stepami pokryty, to łatwo nojąć, dla czego u nas istnieje większe bogactwo roślinożernych zwierząt, z których bystre i korzyść swą uwzględniające oko człowieka wnet owe sobie wybrało, które go żywić, odziewać, ciężary mu nosić lub robotę jego spełniać są zdolne.

Tym wszystkim, którzy, od Zimmermann’a począwszy, rozmieszczeniem zwierząt się zajmowali!, wpadło już oddawna w oczy, że świat stary jest bogatszy w silniejsze i olbrzymie zwierzęta ssące od Ameryki. . Naiwiększóm zwierzęciem południowój Ameryki jest tapir a naj potężniejszem północnój szary niedźwiedź. W nowym świecie nie ma przeto naszych zwierzęcych olbrzymów jak słoń, nosorożec, kcń Nilu (hippopotam), żyrafa, wielbłąd. Nie mniój ciekawem jest również porównanie innych zwierząt, mianowicie:

w Starym świecie.

lew

tygrys

krokodyl

w Nowym świecie.

puma

unca

salligator

Etnologia.

małpy wązkonose, a między małpy szerokonose z ogonem nimi i do człowieka podobne .chwytnśm i zwijającym się.

32 http://rcin.org.pl