WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH578 I

fb2

ło zaiste wybrać nazwy, gdyż Nuba czyli Nabah nazywają się mieszkańcy gór i nizin w Kordofame, podobni wprawdzie wielce codo powyższych znamion do ludu Fundj, lecz będący bardziej długogłowemi z włosem bardzićj kędzierzawym i więcej do rzetelnych Murzynów podobni ^T). Trudnem zaś zupełnie do pojęcia, jakim sposobem oni mogli być zestawieni z ludem Fulbe z zachodniej Afryki. Z Indem Fundj łączą się bezpośrednio co do cielesnych znamion, języka i obyczajów, Murzyni Berthat ³).

Nie jednemu wyda się to przedwczesnem badać już teraz, jak dalece poziome i pionowe ukształtowanie Afryki dobroczynny lub zgubny wpływ na zamieszkuiące ją ludy wywierało, owa część świata zawiera bowiem jeszcze wielkie przestrzenie, które nam dotąd albo nie są zupełnie albo bardzo mało znane. Jednakże owa nieznana albo mało znana część Afryki ścieśniła się pomału do kolistej przestrzeni, przez którą równik przechodzi, wynoszącej mnićj więcej 56,000 do 66,000 niem. mil kw. Australia wraz z wyspami zajmuje zaś do 138,529 kw. mil przestrzeni, tak że owa nieznana cześć Afryki nawet i połowy przestrzeni tej części świata nie wynosi. Afrykę samą obliczają na 5-13,570 kw. mil, z których 11.000 na wyspy dc nićj należące pada: nieznane więc jądro je, stanowi ^x/₉—¹/₁₀ całego lądu stałego, w miarę tego, czy go hojnie lub skąpo obliczono ³). Owa próżnia naszych wiadomości może jeszcze bardzo wiele niespodzianek zawierać, 'wysokie płaskowzgórza może lub śnieżne góry, jeziora większe od Kaspijskiego morza lub rzeki, tworzące sieć lądową połączoną. Być może iż tam odkrytem zostanie jakie nowe plemię, nie mające nic wspólnego z żadnśm innem, albo też stanowiące antropologiczny odłamek którego z ludów północno afrykańskich lub południowo hottentotskich. Nareszcie nie byłoby nieprawdopodobućm, że w owem tajemnicą osłoniętem wnętrzu rozwinęła się na którym z obszernych płaskowzgórzy samodzielna afrykańska kultura, takiśj samćj wartości lak toltecka w środkowej Ameryce lub inko peruwiańska na wyżynach, pomiędzy łańcuchami Andów położonych. Wreszcie my

!) Hartmann. l.c. str. 291. E. R ii p p e 1, Reisen in Kubień. Frankfurt 1829, str. 153.

²) Hartmann. 1. c. str. 289.

³) Najnowsze odkrycia przez Liyin gston e’ a, kapitana Spika, Dra Nachtigal i i. zmniejszymy prawdopodobnie jeszcze więcej tę nieznaną przestrzeń. P. T.

http://rcin.org.pl