g6 bmp

E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

Preparat: 1. postać trypomastigota w rozmazie krwi myszy; preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy. 2. postać epimastigota, z hodowli in vitro (hodowla na podłożach sztucznych ma znaczenie w diagnostyce); preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy.

Obserwacja. Pow. 600x lub 1000x (immersja).

Ad 1. Budowa tej postaci jest podobna do postaci trypomastigota Trypanosoma gambiense.

Ad 2. W preparacie zauważamy intensywnie fioletowo zabarwione owalne jądro, które zajmuje położenie centralne w komórce pasożyta oraz jasnofiołetowo wybarwioną cytoplazmę. Nad jądrem znajdują się struktury również intensywnie zabarwione: kinetosom i kineto-plast. Dobrze jest widoczna wić wolna, wychodząca na biegunie przednim. W niektórych ko.mórkach można dostrzec krótką błonę falującą.

Rysunek: narysować: 1. postać trypomastigota; 2. kilka typowych postaci epimastigota z zaznaczeniem widocznych elementów budowy.

3. Gatunek: Leishmania donovani (Laveran et Mesnił) Ross

Występowanie. Jest to pasożyt człowieka i niektórych zwierząt (gryzonie, pies) w Azji Południowej i Wschodniej oraz w Ameryce Południowej i Środkowej, w Afryce; sporadycznie w basenie Morza Śródziemnego. W Polsce nie występuje.

Budowa. Tworzy dwie postacie: promastigota i amastigota (ryc. 3.), ta ostatnia ma średnicę 2-5 pm.

Zarażenie. Postacią inwazyjną dla człowieka (i innych kręgowców) jest promastigota. Zarażenie następuje w czasie ssania krwi przez moskita z rodzaju Phlebotomus lub przez wtarcie ciała tego owada w uszkodzoną skórę.

Moskity są owadami występującymi w krajach śródziemnomorskich oraz w Azji i Ameryce. Samice pasożytują czasowo na człowieku i zwierzętach. Przebywają w wilgotnych mieszkaniach i kryjówkach zwierząt.

Rozwój. Postać promastigota przekształca się w organizmie człowieka w wewnątrzkomórkową postać amastigota, która jest typowym pasożytem układu siateczkowo-śródbłonkowego wątroby, śledziony i szpiku kostnego. Zarażona komórka może zawierać 100-200 pasożytów.

Samica moskita zaraża się w czasie ssania krwi człowieka chorego (postać amastigota, bytująca w leukocytach). W przewodzie pokarmowym owada postać amastigota przekształca się w postać promastigota.

Ryc. 3. Leishmania donovani, postacie amastigota w szpiku:

a - komórka siateczki zawierająca pasożyty, b - granulocyt, c - erytrocyt, d - erytrobłast, e - pasożyty poza komórką, f - jądro pierwotniaka g - kinetoplast (wg 27).