P3109121

Głównym ryzykiem inwestowania w obligacje jest słaba sytuacja ekonomiczna emitenta. co może doprowadzić do niewypłacalności. Największe ryzyko zachodzi w wypadku zakupu obligacji mniejszych przedsiębiorstw i o nieustabilizowanej sytuacji gospodarczej. Najpewniejsze są obligacje emitowane przez państwo i duże przedsiębiorstwa o dobrej renomie i perspektywach rozwoju. W spółkach akcyjnych obligacje są mniej ryzykowną formą inwestycji niż akcje, gdyż nawet jeśli firma ponosi straty, to procenty od obligacji muszą być wypłacane, czego nie można powiedzieć o dywidendach z tytułu posiadanych akcji.

11.2.4. Weksle

Weksel jest dokumentem o określonej przez prawo formie, zobowiązującym wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty w oznaczonym terminie. Dokument ten powinien zgodnie z wymaganiami prawa wekslowego zawierać:

•    nazwę ..weksel" w samym tekście;

| polecenie lub przyrzeczenie (zależnie od rodzaju weksla) bezwarunkowej zapłaty oznaczonej kwoty;

•    oznaczenie osoby, która ma zapłacić (trasat);

•    termin i miejsce płatności;

I nazwisko osoby, na której rzecz lub zlecenie zapłata powinna być dokonana;

•    datę i miejsce wystawienia weksla;

•    podpis wystawcy.

Weksel powinien być wypełniany na specjalnym blankiecie, może być również wypisany na karcie papieru, pod warunkiem, że zawiera podane elementy i cechy określone przez prawo wekslowe z 1936 r. (DzU nr 37 z dnia 11 maja 1936 r., poz. 282), które nadal obowiązuje¹’. Jeśli brakuje choć jednego z wymienionych elementów, to weksel jest nieważny.

Używane są dwie zasadnicze formy weksla: weksel własny i weksel trasowany. Weksel własny, określany również jako weksel prosty, suchy lub sola weksel, jest przyrzeczeniem zapłaty przez wystawcę weksla podanej w nim kwoty na rzecz remi ten ta. czyli osoby wskazanej na wekslu, której ma być ta kwota wypłacona. Istotne są tu dwie osoby: wystawca, który zobowiązuje się zapłacić określoną kwotę, oraz remi tent. któremu ta kwota zostanie wypłacona.

Przykład. W wekslu własnym pan Stefan Majewski zobowiązuje się zapłacić w dnie 15 stycznia 2003 I kwotę wekslową w wysokości 1350 zł panu Janowi Nowakowi z PM-nania. Wystawcą weksla jest tu pan S. Majewski, a remiteniero pan J. Nowak.

Weksel trasowany, zwany również wekslem ciągnionym lub tratą, jest poleceniem wydanym przez wystawcę osobie trzeciej (trasatowi) wypłacenia przez nią kwoty

weksla osobie wskazanej w wekslu (remitentowi) lub na jej zlecenie w oznaczonym terminie. W wekslu trasowanym mamy więc do czynienia z trzema osobami: wystawcą weksla trasowanego, nazywanego trasantcm. osobą, która ma zapłacić kwotę podaną w wekslu, czyli trasatem, oraz remi tentem, któremu ta kwota ma być wypłacona.

Przykład. Weksel trasowany wystawia właściciel stołami we Wrocławia pan Roman Kowalski na kupca, pana Pawła Górę. któremu dostarczył meble na warunkach kredytowych. Wystawca wekslem tym ureguluje swe zobowiązanie wobec właściciela tartaku, pana Józefa Wiśniewskiego. W tym wypadku pan R. Kowalski jest trasantcm. pan P. Góra trasatem, a pan J. Wiśniewski — remitentem.

Weksel trasowany należy przedstawić trasatowi do przyjęcia, czyli akceptacji, i dopiero po tym przyjęciu weksel nabiera mocy. Sam podpis trasata na przedniej stronic weksla oznacza jego przyjęcie. W naszym przykładzie na wekslu powinno być zaznaczone przyjęcie weksla przez P. Górę. Po przyjęciu weksla trasat staje się akceptu ntem.

Z wystawieniem weksla łączy się obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej pobieranej najczęściej w formie opłaty za urzędowy blankiet wekslowy, co jest wyraźnie uwidocznione na wekslach. Opłata ta wynosi l%c (promil) od sumy wekslowej. Jeżeli weksel wystawiony jest na kartce papieru, to wtedy opłatę uiszcza się w znaczkach skarbowych.

Ze względu na termin płatności wyróżnia się cztery typy weksli, tzn. weksle płatne:

•    za okazaniem;

•    w pewien czas po okazaniu, co jest na wekslu uwidocznione, np. weksel płatny jest po 20 dniach po jego okazaniu;

•    w pewien czas po dacie jego wystawienia, np. po upływie 3 miesięcy;

•    w oznaczonym na wekslu dniu.

Weksle płatne za okazaniem i w pewien czas po okazaniu muszą być przedstawione do zapłaty nąjpóźniej w ciągu roku od daty wystawienia.

W celu lepszego zabezpieczenia zapłaty weksla stosowane jest poręczenie, które jest nazywane awalem wekslowym, osoba udzielająca poręczenia - awalistą. B> ręczenie oznacza się wyrazem ..poręczam” albo „per aval ” lub innym równoznacznym i podpisem awalisty. Sam podpis na przedniej stronic weksla uważa się za poręczenie, z wyjątkiem podpisu wystawcy i trasata, ftoręczcnic powinno wskazywać. za kogo je dano. jeśli zaś tego nie oznaczono, uważa się. że udzielono go za wystawcę. Najbardziej cenione przez sfery kupieckie są awale udzielane przez zna

ne banki lub instytucje finansowe.

Posiadacz weksla może przed terminem płatności weksla w różny sposób z wekslem postąpić, na przykład:

•    zatrzymać weksel aż do nadejścia terminu płatności;

•    zapłacić wekslem swoje zobowiązania, np. wobec dostawcy;

•    dać weksel w zastaw;

•    przedstawić weksel do dyskonta w banku i uzyskać bezpośrednio sumę wekslo-_Wą (pomniejszoną o stopę dyskontową).

1

7malty obiegu *#iB I ęorib H wypstnimśs przednawiooo w    publikacjach WSiP: A. Ko-

nm. J. Mnuttieaki ABC rnocmemtim weksla (w tgęcim graficznym) oraz Z. Mhluńnjk Akcje, dl-Mijf weksle - euldem-jn kstfgowa.