Zasady Wykładni Prawa L Morawski5

mmm

*»■ Rozdział Ii. Rodzaje wykładni ze względu na podmiot...

obliczania należnego podatku¹¹⁵. Jak się wydaje, ustalona w tym przepisie zasada powinna stać się wytyczną przy ocenie skutków każdego aktu interpretacji dokonanego przez organy państwa, w tym także przez organy sądowe i to nawet wtedy gdyby formalnie akty takie nie mają mocy wiążącej. Wymaga tego wynikająca z klauzuli państwa prawnego zasada ochrony zaufania obywateli do państwa. W podobny sposób argumentuje TK wskazując, że z zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez niego prawa wynika także obowiązek państwa ochrony zaufania obywateli, co „do sposobu jego interpretacji przyjmowanej w praktyce stosowania prawa przez organy państwowe , zwłaszcza gdy praktyka ta jest jednolita i trwała w określonym czasie [...]. Z zasady tej wynika bowiem, że adresaci norm prawnych mogą zakładać, że treść obowiązującego prawa jest dokładnie taka, jak to zostało ustalone przez sądy, zwłaszcza gdy ustalenie to zostało dokonane przez SN (wyrok TK z 9 października 2001 r., K 8/00, OTK ZU 2001/7/211, cyt. za J. Potrzeszcz, Idea prawa w orzecznictwie polskiego TK, Lublin 2007).

Historycznym przykładem formalnie wiążącej wykładni legalnej były dawne wytyczne w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej uchwalane przez SN (zostały zniesione w 1989 roku) oraz uchwały TK ustalające powszechnie obowiązującą wykładnię ustaw (zniosła je nowa konstytucja). W obecnej sytuacji zarówno wytyczne SN, jak i uchwały TK ustalające powszechnie obowiązującą wykładnię ustaw mogą być traktowane jako ważki, ale już niewiążący argument w toku interpretacji przepisów prawa (por. wyrok SN z 17 września 1999 r., 1 CKN 358/99, OSNIC 2000/3/93; uchwała SN z 5 maja 1992 r., Kw. Pr. 5/92, OSNC 1993/1-2/1).

4. Wykładnia operatywna

Do wykładni operatywnej zaliczamy wszystkie przypadki wykładni dokonywanej przez sądy i inne organy stosujące prawo w toku rozpoznawania indywidualnych spraw karnych, cywilnych i innych. Wykładnia ta ma zatem charakter konkretny, a nie abstrakcyjny. Wykładnia ta zasadniczo nie wiąże innych sądów. Z tego też powodu sam fakt, że sąd niższy

¹³ K. Karpus, Wykładnia w prawie p(x!atkowym - przekrój problematyki, fw:l Wykładnia prawa i inne problemy filozofii prawa, red. L. Morawski, Toruń 2005.

mmm 45 * * *■