23451 Zasady Wykładni Prawa L Morawski7

Rozdział U. Rodzaje wykładni ze względu ''na podmiot...

wyjaśniają należycie występujących kontrowersji prawnych”. Jak przy tyra wskazał SN w art. 441. k.p.k. mówi się wprawdzie o „zasadniczej wykładni ustawy”, ale przedmiotem pytań prawnych mogą być wszystkie akty prawa powszechnie obowiązującego, a więc także rozporządzenia, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz akty prawa miejscowego, nie mogą być natomiast akty prawa wewnętrznego takie jak uchwały RM i zarządzenia (bliżej na ten temat uchwała SN z 20 lipca 2005 r., I KZP 18/05, OSNKW 2005/9/74).

Trafnie jednak podnosi TK w wyroku z 8 maja 2000 r. (SK 22/99, OTK 2000/4/107), iż fakt, że wykładnia danego organu, a zwłaszcza wykładnia sądów wyższej instancji nie ma charakteru wiążącego nie oznacza, że sądy oraz inne organy mogą ją całkowicie ignorować. W praktyce ze względu na instancyjny tok kontroli orzeczeń sądy niższe liczą się z orzecznictwem sądów wyższych, nawet wtedy gdy nie są one dla nich formalnie wiążące, tak że można powiedzieć, iż funkcjonuje sui generis domniemanie prawidłowości wykładni sądów wyższych w stosunku do sądów niższych. Znaczenie wykładni operatywnej, podobnie zresztą jak każdej innej wykładni związanej z praktyką stosowania prawa, wzrasta wówczas, gdy reprezentuje ona zgodny, a w każdym razie przeważający i jednolity pogląd sądów na daną sprawę i odpowiednio maleje, gdy orzecznictwo nie wypracowało jednolitego punktu widzenia w danej sprawie. Podkreśla się również, iż waga wykładni zależy również od pozycji sądu w hierarchii organów wymiaru sprawiedliwości, a także charakteru jego decyzji i sposobu jej opublikowania (uchwała TK z 7 marca 1995 r., W 9/94, OTK 1995/1/20). W naszym kraju niewątpliwie najwyższym autorytetem cieszą się orzeczenia TK, SN i NSA i one też najczęściej są cytowane.

Do wykładni operatywnej zaliczyć również należy uchwały konkretne SN podejmowane w trybie art. 59 ustawy o SN i uchwały konkretne NSA służące „rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-administracyjnej” (art. 15 § 1 pkt 3) oraz indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego dokonywaną przez Ministra Finansów w trybie art. 14b ordynacji podatkowej. Jak wskazywaliśmy wyżej w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że uchwały konkretne podejmowane przez NSA (art. 15 § 1 pkt 3 ustawy

0    p.p.s.a.) mają moc wiążącą nie tylko w konkretnej sprawie, ale wiążą również inne sądy w podobnych sprawach (por. wyrok NSA z 29 lutego 2008 r., I OSK 254/07, LEK nr 453451; wyrok NSA z 15 lutego 2007 r.,

1    OSK 643/06, LEX nr 349387) i to je różni od uchwał konkretnych SN

* ■ ■ 47 ■ * #