IMG97

216 TRZY WYMIARY UCZENIA SIĘ

że uczenie się będzie konformistyczne i oparte na wątłych podstawach teoretycznych.

4. Większość społecznie zorganizowanej edukacji musi odbywać się w szkołach i innych edukacyjnych instytucjach. Edukacja i rezultaty uczenia się w instytucjach będą zawsze różniły się od istniejącego świata zewnętrznego (pozaszkolnego) i jego wymagań. Dlatego uczenie się tego typu ma naturę instytucjonalną; odbywa się na warunkach szkoły i dla jej dobra. Instytucjonalne uczenia się przebiega według warunków szkolnych i jest realizowane dla samej szkoły. Zasadą jest, że zanim jego rezultaty będą mogły być wykorzystane w świecie poza instytucją edukacyjną, muszą uprzednio być poddane transgresyjnej akomodacji.

5.    Uczenie się, które zachodzi w miejscu pracy, z zasady jest bezpośrednio aplikowalne w środowisku pracy. Niemniej odbywać się ono będzie w kategoriach pojęciowych właściwych temu środowisku, co może prowadzić do zawężania procesów uczenia się i narzucać mu subiektywną, środowiskową perspektywę.

6.    Kiedy grupa znajduje się we wspólnej sytuacji, z którą jest emocjonalnie związana i którą postrzega jako ważną, a jej członkowie podzielają dotyczące jej założenia, to może pojawić się trans-gresyjne uczenie się kolektywne, choć nie będzie ono opatrzone poczuciem odpowiedzialności osobistej.

Uczenie się, motywacja i wiek uczących się

Psychologia motywacji

Rozważania zawarte w poprzednim rozdziale koncentrowały się na zewnętrznych warunkach uczenia się. Obecnie zamierzam przyjrzeć się wewnętrznym albo subiektywnym warunkom uczenia się. Jakie jest źródło czy motywacja uczenia się, jakie warunki muszą być spełnione, aby mobilizowały one uczących się, w jakich relacjach pozostają one z zewnętrznymi warunkami uczenia się, jaką rolę odgrywają w procesie uczenia się?

W rozdziale 4. przyjąłem, że uczenie się ma genezę libidalną, tj. że człowiek jest biologicznie wyposażony w zdolność uczenia się i dąży do realizacji tej zdolności. Przyjąłem również, że w okresie przedszkolnym pojawia się potencjalny opór zdolny do mobilizowania dodatkowej energii, gdy realizacja potencjału życiowego jednostki jesj ograniczona lub zablokowana.

Zagadnienia te tradycyjnie wiążą się z psychologią motywacji. Koncentruje się ona na analizie różnorodnych motywów i potrzeb człowieka, które wymienia się i kategoryzuje jako - na przykład - motywy biologiczne, emocjonalne, społeczne, poznawcze. Układa się je w hierarchie, w których motywy biologiczne sytuują się na najniższym poziomie, np. głód, pragnienie. Muszą one być zaspokojone, zanim wystąpią mocy-