leki psychotropowe0005

ti-

Leki wpływające na ośrodkowy układ nerwowy

fili

m

i .-'4

W

‘ y.

les latencji pojawiania się objawów jwiennych, a także ich nasilenie zależy liym stopniu od cech farmakokinetycz-|ji leku, a przede wszystkim od okresu Rwania i przekształcania się go w aktyw-i metabolity. I tak, wcześniej objawy absencji pojawiają się po benzodiazepinach [fótko działających (1-2 dni). Mają też bar-.Jziej burzliwy przebieg. Zespół odstawien-_By _w przypadku stosowania benzodiazepin długo działających pojawia się później (aktywne metabolity) i przebiega łagodniej.

- Profilaktyka zespołu odstawiennego polega na stopniowym zmniejszaniu dawki leku, czyli stopniowym odstawianiu leku.

3.3.1.2. Inne leki przeciwlękowe

Alternatywę dla benzodiazepin, szczególnie w leczeniu długotrwałym stanowi nowa grupa leków działająca na układ serotonino-wy. Są to agoniści receptora 5-HT_1A, do których należy buspiron, gepiron oraz ip-sapiroń.

Buspiron jest szczególnie skuteczny w leczeniu zespołów lęku uogólnionego. Efekt przeciwlękowy występuje jednak dopiero po około 2 tygodniach stosowania i jest słabszy u osób uprzednio leczonych benzodiazepinami.

Zaletą tego leku jest fakt, że nie wywołuje pn, w przeciwieństwie do benzodiazepin, uzależnienia. Poza działaniem przeciwdęko-wym wywiera on również działanie prze-ciwdepresyjne. Nie działa natomiast seda-tywnie czy nasennie. Nie wykazuje interakcji z alkoholem. Stosowany jest doustnie a optymalny efekt osiąga się przy dawkach dobowych 30 mg i wyższych.

■ V W leczeniu przewlekłych zaburzeń lęko-;vych ważną rolę odgrywają również leki przeciwdepresyjne, takie jak imipramina, 'Selektywne inhibirory MAO (moklobemid)

,:i selektywne inhibitory wychwytu serotoni-. ay (fluoxetyna). Podobnie jak przy agoniach receptora 5-HT_1A, efekt terapeutyczny '•siąga się dopiero po około 2 tygodniach •ósowania.

Wir

freparaty i dawkowanie:

Buspiron (Spamilan, Buspar) — tabi. 0,005 i 0,01 g.

Poza wyżej wymienionymi, w^rpływ ank-sjolityczny wykazują również P-blokery, np. propranolol czy klonidyna (agonista ^-receptorów).

Krystyna Szczawińska

3.3.2. Leki neuroleptyczne

Leki neuroleptyczne, które zamiennie określa się terminem leki przeciw^rpsycho-tyczne, stosowane są w leczeniu psychoz, w których występują poważne upośledzenia funkcji umysłowych, zaburzenia procesów poznawczych i postrzegania (m.in. urojenia, omamy), niepokój, jak również zaburzenia uczuciowości, apatia, niedostosowanie i wycofanie się z aktywnego życia społecznego (ryc. 3.2). Choroby te mogą mieć przebieg ostry lub przewlekły, a dotykają osób w każdym wieku.

Klasyczne neuroleptyki, które są podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu psychoz, oprócz działania przeciw'psycho-tycznego, wywołują objawy pozapiramidowe (tj. parkinsonizm, dyskinezy) i działania niepożądane ze strony układu autonomicznego.

Jednym z pierwszych przedstawicieli tej grupy leków była chlorpromazyna, zsynte-zowana ponad 50 lat temu przez zespół De-laya i chociaż obarczona właściwością indukowania objawów pozapiramidowych, nie została wyparta przez atypowe neuroleptyki, które na układ pozapiramidowy nie działają. Neuroleptyki są grupą leków niejednorodną pod względem budowy chemicznej, która stanowi kryterium podziału na szereg podgrup o zróżnicowanych właściwościach farmakologicznych.

3.3.2.1. Mechanizm działania

przeciwpsychotycznego

Mechanizm działania neuroleptyków wiąże się z blokowaniem przekaźnictwa:

•    dopaminergicznego;

•    i serotoninergicznego.

Wszystkie neuroleptyki blokują receptory dopaminergiczne w ośrodkowym ukła-