Obraz (1280)

-    Ograniczenia wysokości zaciąganego kredytu refinansowego, co

ma spowodować, że banki komercyjne będą musiały się liczyć z wyczerpaniem się tego źródła płynności; te ograniczenia mogą wynikać z dwóch źródeł:

-    limitów (kontyngentów) oznaczających maksymalny kredyt refinansowy, jaki dany bank może zaciągnąć w banku centralnym; w tym przypadku wysokość dostępnego kredytu można zróżnicować w zależności od banku; pomimo że limity te najczęściej nie występują, bank centralny powinien dysponować środkami prawnymi do natychmiastowego wprowadzenia tych restrykcji, a nawet zawieszenia udzielania tego kredytu, przy zagrożeniu np. pułapką lombardową¹;

-    ograniczeniem wysokości kredytu refinansowego, jaki bank komercyjny może uzyskać, jest również ilość walorów w jego portfelu, które spełniają warunki jakościowe określone przez bank centralny; w tym przypadku uwzględnić należy również fakt, że banki centralne, ze względu na ryzyko związane ze zmiennością cen walorów, zazwyczaj określają wysokość kredytu, jako część wartości oddanych w zastaw papierów wartościowych (np. 80%).

-    Oprocentowanie kredytu refinansowego, które jest znacząco wyższe do oprocentowania rynkowego, co ma zniechęcić banki ze względu na prosty rachunek ekonomiczny do zaciągania go.

Brak powyższych limitów w dostępie do kredytu refinansowego, szczególnie w sytuacji, gdy stopa tego kredytu nie jest znacząco wyższa od rynkowej, może spowodować problemy, które wystąpiły choćby w przypadku Bundesbanku, a noszą miano „pułapki lombardowej”. Ma ona miejsce, gdy w warunkach niestosowania operacji otwartego rynku na skutek niewprowadzenia kontyngentów dla kredytu refinansowego bank centralny traci możliwość wpływu na podaż pieniądza².

Dokonując syntezy powyższych rozważań, należy zauważyć, że w odniesieniu do zagadnienia kredytów refinansowych można mówić o istnieniu dwóch wymiarów: ilościowego i cenowego³. Pierwszy z nich dotyczy możliwości uzyskiwania tą drogą środków płynnych przez bank komercyjny, czy to na dłuższe okresy, czy tylko w sytuacjach nagłego zachwiania płynności. W tym przypadku ograniczenia ilościowe mogą być jednolite dla wszystkich

47

1

   P. Szpunar, Polityka pieniężna. Cele i warunki skuteczności, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s. 104.

2

   D. Tymoczko, Instrumenty..., art.cit., s. 33.

3

   System finansowy w Polsce. Lata dziewięćdziesiąte, red. B. Pietrzak, Z. Polański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 100.