skanowanie0003

pienia ostatecznej reakcji komórki. Schemat taki prezentuje Ryc.

Informator I rzędu

Informator II rzędu

ODBIÓR

SYGNAŁU

PRZENIESIENIE SYGNAŁU PRZEZ BŁONĘ

AKTYWACJA KI N AZ/FOSFATAZ BIAŁKOWYCH

Czynnik transkrypcyjny

AKTYWACJA > EKSPRESJI GENÓW

__

XDOCOOOOOOOOOOCXXXXX

DNA

■», mRNA

REAKCJA KOMÓRKI

Ryc. 2. Uogólniony schemat przedstawiający kolejne etapy przekazywania! sygnałów. od momentu związania informatora I rzędu przez receptor doi wystąpienia ostatecznej reakcji komórki. R, receptor; T, białko transdukujące;j| E, enzym wzmacniacz; B, biaiko komórkowe; Pi, reszta fosforanowa; K, klnaza białkowa; F, fosfataza białkowa.

Przyłączenie swoistego figandu-agonisty (informatora I rzędu) prowadzi do zmiany konformacji przestrzennej receptora, w na-Alępstwie czego dochodzi do przyłączenia i aktywacji białka odpowiedzialnego za przeniesienie [transdukęję) informacji do wnętrza komórki. Funkcje transduktorów pełnią najczęściej śródbłonowe hfatlka G (białka wiążące f feydrolizujące GTP) iub związane z błoną komórkową AZ/faż/tyrezynowa te    reszty

lyrozynowe białek). Transdukcja polega na' aktywacji wewnątrzkomórkowego enzymu (związanego najczęściej ż. wewnętrzną stroną I ilony komórkowej) pełniącego rolę wzmacniacza przekazywanego lygnału. Wzmocnienie polega na syntetyzowaniu wielu cząsteczek informatora wtórnego (informatora Urzędu), który pełni rolę w aktywacji dalszych etapów kaskady przekazywania sygnału. Informatorami II rzędu mogą być pochodne fosfolipidów błonowych (diacy lo-glicerol, tri- i tetrSfośforan inozytolu, trif osforan f osf atydyloinozy tolu, lięramidy, kwas arachidonowy) oraz pochodne nukleo-tydów (cAMP I cGMP). Funkcje informatora II rzędu pełnią również Ca²⁺, które dostają się do cytosolu z gładkiej siateczki śródplazmatycznej lub ze środowiska zewnętrznego W wyniku otwarcia swoistych kanałów jonowych. Cząsteczki informatorów U rzędu mogą być bezpośrednimi aktywatorami wielu różnych kinaz lub fosfataz białkowych, będącymi kinazami lub fosfatazami aerynowo-traoninowymi (enzymy swoiście fosforylująće lub defosforylujące reszty serynowe lub treoninowe białek). Przykłady informatorów' II rzędu i swoiście aktywowanych przez nie kinaz przedstawia Tabela 2.

W przypadku niektórych typów receptorów, gdzie transdukcja sygnału związana jest z kinazami tyrozynówymr aktywacja kaskady kinaz/fosfaftaz serynowotreoninowych może być wynikiem bezpośredniej fosforylacji ich reszt tyrozynowych i zachodzi bez udziału informatorów II rzędu.,

Aktywacja fosforyldcji/defdsforylacji swoistych białek może bezpośrednio prowadzić do inicjacji reakcji komórki. W przypadkach gdy o ostatecznym efekcie fizjologicznym decyduje indukcja lub zahamowanie ekspresji odpowiedniego genu lub grupy genów, procesy fosforylacji lub defosforylacji prowadzą do aktywacji swoistych czynników transkrypcyjnych. Aktywacja czynników transkrypcyjnych, wiąże się na ogół z ich przeniesieniem z cytosolu do jądra, gdzie wiążą się one ze swoistymi regulatorowymi sekwencjami:DNA w promotorze odpowiedniego genu i bezpośrednio inicjują iub hamują proces syntezy mRNA. Ponieważ czynniki transkrypcyjne stanowią jakby kolejne, istotne ogniwo w łańcuchu