larsen1031

37. Położnictwo 1031

Ryc. 37.7 Zespół uciskowy żyły głównej dolnej podczas płaskiego ułożenia na plecach w późnym okresie ciąży.

zostaje nerkowy przepływ krwi u ciężarnych. W ułożeniu na plecach czynnos'ć skurczowa macicy ulega osłabieniu.

Rozmiar ucisku żyły głównej dolnej jest indywidualny. Najczęściej dochodzi do uruchomienia mechanizmu kompensacyjnego (sympatykotonii). Zespół ten przebiega bez objawów klinicznych, kiedy krążenie oboczne przez zlewisko żyły nieparzystej zapewnia prawidłowy powrót krwi żylnej do serca. Jeżeli krążenie oboczne jest niewydolne lub napięcie układu współczulnego obniżone albo wyłączone, np. przez znieczulenie zewnątrzopono-we, to wskutek obniżenia pojemności minutowej serca i spadku ciśnienia tętniczego może dojść do pełnoobjawowego wstrząsu.

Obraz kliniczny

Objawy zespołu obserwowane w początkowym okresie są niecharakterystyczne:

-    nudności,

-    złe samopoczucie,

-    potliwość,

-    duszność, brak powietrza.

Przytomna rodząca w czasie tych objawów samoistnie układa się na boku, co powoduje ich ustąpienie. Podczas znieczulenia ogólnego stwierdzenie tych objawów jest niemożliwe. W czasie znieczulenia rozpoznanie tego zespołu jest możliwe na podstawie następujących objawów:

-    bladości,

-    spadku ciśnienia tętniczego,

-    początkowej tachykardii przechodzącej szybko w bradykardię.

Ważne w praktyce klinicznej:

J Znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczy-nówkowe nasilają skutki zespołu żyły głównej dolnej (zespołu uciskowego).

Zapobieganie i leczenie

Zespół ten występuje tylko w płaskim ułożeniu na plecach, dlatego łatwo można zmniejszyć jego objawy. Ważne w praktyce klinicznej:

9 Przed wprowadzeniem do znieczulenia należy pacjentkę pochylić w lewą stronę przez Arii obrócenie stołu operacyjnego. Jeżeli nie jest możliwa regulacja stołu, wówczas przez powłoki jamy brzusznej macica powinna być przemieszczona płasko ułożoną ręką na lewą stronę lub przez podłożenie pod biodro małej poduszki. To boczne ułożenie powinno być utrzymane aż do urodzenia dziecka.

Wystąpienie tego zespołu podczas znieczulenia ogólnego i przewodowego, ze względu na ułożenie pacjentek płasko na plecach i bez lewostronnego przemieszczenia macicy, wymaga natychmiastowego ułożenia rodzącej na lewym boku. Inne metody postępowania, takie jak podaż płynu czy podniesienie nóg, są konieczne wtedy, kiedy zmiana ułożenia pacjentki jest niewystarczająca do opanowania objawów.

7.5.2 Aspiracja treści żołądkowej do płuc

Ciężarne w III trymestrze ciąży w szczególnym stopniu są zagrożone wymiotami lub regurgitacjami z następową aspiracją zawartości żołądka do płuc.

J Aspiracja zawartości żołądka do płuc jest najczęstszą, związaną ze znieczuleniem przyczyną śmierci ciężarnych.

Śmiertelność z powodu aspiracji jest niska (zob. rozdz. 32), a w zespole Mendelsona ocenia się ją na 33%.

Szczególne niebezpieczeństwo aspiracji istnieje w następujących sytuacjach:

-    w okresie pobudzenia podczas wprowadzenia do znieczulenia ogólnego,

-    w czasie drżeń mięśniowych po podaniu sukcy-nylocholiny,

-    podczas trudnej intubacji tchawicy,