LastScan4 (11)

Należy zwrócić również uwagę na zdrowotne oddziaływanie środowiska przyrodniczego. Chodzi przede wszystkim o dotlenienie młodych organizmów, które stale przebywają w zanieczyszczonym otoczeniu. Ważne jest także zagadnienie hartowania pod wpływem słońca, wiatru i zmian temperatury, które ma istotne znaczenie profilaktyczne dla dzieci i młodzieży.

Zdrowotna funkcja rekreacji i turystyki może się przyczyniać do redukcji niekorzystnych zjawisk pojawiających się wskutek intensywnego korzystania przez uczniów z masowych środków przekazu. Rozwój tych środków zaspokaja wprawdzie ich aspiracje, ale jednocześnie oddala ich od przyrody, źródła przeżyć estetycznych, harmonii i porządku. Dzieci i młodzież za pomocą masowych środków przekazu poznają uproszczony obraz świata, co niekorzystnie wpływa na ich psychikę. Rekreacja i turystyka umożliwiają uczniom zacieśnianie kontaktów z obiektywnie istniejącym światem i są czynnikiem chroniącym ich zdrowie psychiczne. Są środkami wzmacniającymi poczucie wewnętrznej kontroli i osobistego wpływu na własne życie.

W zależności od rodzaju form rekreacji i turystyki, od czasu i przestrzeni, w której przebiegają, od założeń programowych i warunków organizacyjnych, stopień realizacji wyżej wymienionych funkcji będzie różny. Raz będą przeważały zadania kształcące, raz wychowawcze, innym razem wypoczynkowe lub zdrowotne. Jednak zawsze muszą być uwzględniane w programach rekreacji i turystyki wszystkie elementy, a nauczyciel - ich animator i organizator - musi sobie uświadamiać znaczenie tych zadań i znać metody oraz drogi ich realizacji.

Właściwe wykorzystanie w środowisku szkolnym wszystkich funkcji rekreacji i turystyki mogłoby wyrobić u dzieci i młodzieży nawyki rozwijania własnych zainteresowań, uzdolnień i talentów, wdrażania do systematycznego samowychowania, którego podstawąjest ocena samego siebie oraz liczenie się z oceną innych. Możliwość rozwinięcia dzięki rekreacji dyscypliny wewnętrznej, wytrwałości i konsekwencji w działaniu, podejmowaniu ze spokojem decyzji nawet w trudnych sytuacjach życiowych, byłaby dla ludzi młodych wartościąnie do przecenienia. Podobnie jak nabywanie wtoku działalności rekreacyjno-turystycznej odporności fizycznej i zdrowotnej przydatnej w przezwyciężaniu trudów nauki, w uczeniu się właściwego dozowania wysiłku, umiejętnego i efektywnego wypoczynku i przedłużania własnej sprawności fizycznej do późnego wieku.

Aby szkoła mogła skutecznie spełniać te wielokierunkowe funkcje rekreacji i turystyki, musi realizować określone zadania w zakresie informacji i poradnictwa, a to wymaga zaistnienia optymalnych warunków. Do zadań szkoły należy:

—    informowanie uczniów o możliwościach uczestnictwa w różnego rodzaju zajęciach rekreacyjnych i turystycznych oraz poradnictwo związane z wyborem tych zajęć,

-    uczenie i doradzanie, jak łączyć pogłębianie wiedzy przedmiotowej (z fizyki, geografii, historii itp.) z poszerzaniem zainteresowań odpowiednimi formami rekreacyjno-turystycznymi,

-    mówienie o pasjach i zainteresowaniach rekreacyjno-turystycznych różnych ważnych, cenionych i popularnych osób,

-    wskazywanie korzyści (intelektualnych, somatycznych, ekonomicznych i społecznych) związanych z uczestnictwem w różnych formach zajęć rekreacyjno-turystycznych,

-    gromadzenie szerokiego zasobu informacji o różnych formach zajęć rekreacyjno-turystycznych, jak również materiałów wspomagających ich wprowadzenie, przyswojenie i opanowanie umiejętności praktycznego wykorzystania,

-    poszerzanie funkcji informacji i poradnictwa przypisanych rodzinie.

Warunki optymalne umożliwiające realizację zadań w zakresie przygotowania

uczniów do uczestnictwa w rekreacji i turystyce to m.in.:

-    nastawienie szkoły na szeroki zakres oddziaływań pozadydaktycznych,

-    różnorodność oferty mogącej rozbudzić zainteresowania młodych ludzi,

-    dobry stan organizacji przestrzeni, wyposażenie w urządzenia i sprzęt,

-    sprawna organizacja pracy szkoły.

Bibliografia

Denek K. (I994) Znaczenie krajoznawstwa w edukacji szkolnej. [W:] T. Lewowicki (red.) W kręgu teorii i praktyki kształcenia wielostronnego. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.

Denek K. (1995) Realizacja procesu kształcenia poza ławką szkolną. „Toruńskie Studia Dydaktyczne”, 7, 137-146.

Denek K. (1997) Wycieczki we współczesnej szkole. Eruditus, Poznań.

Lobożewicz T. (1996) Turystyka dzieci i młodzieży szkolnej. AWF, Warszawa. Przecławski K. (1996) Człowiek a turystyka. Zarys socjologii turystyki. Albis, Kraków. Wolańska T. (red.) (1994) Rekreacja ruchowa. Zeszyt do ćwiczeń dla studentów stacjonarnych i zaocznych Wydziału Wychowania Fizycznego -1 stopień. AWF, Warszawa.