P1010278 (6)

Ogólne podstawy fotogrametrii

1 skali zdjęcia lotniczego spowodowana rzeźbą terenu

RYSUNEK 14. Wyznaczenie powierzchni roboczej zdjęcia lotniczego (Lit.7)

Ogólne podstawy fotogrametrii    17

pionowe). Z podobieństwa trójkątów P P| P₀ i Pi S O można zapisać proporcje A h Sm i I rm

gdzie: A h- wielkość deniwelacji terenu,

H - wysokość zdjęcia,

8 - wielkość radialnego przesunięcia z tytułu deniwelacji,

/•- odległość punktu od punktu głównego, m - mianownik skali zdjęcia.

skąd:

⁵⁼ir

Przesunięcie radialne punktu na zdjęciu jest wprost proporcjonalne do różnicy wysokości A h od średniej płaszczyzny terenu i promienia r (odległość od punktu głównego, dla zdjęć przetworzonych, lub od punktu nadirowego, dla nachylonych) i odwrotnie proporcjonalne do wysokości lotu H. W zależności od znaku przewyższenia A h, kierunek radialnego przesunięcia jest różny (od punktu głównego dla +Ah i do punktu głównego dla -A/z). Ta właściwość zdjęć lotniczych, niedogodna przy sporządzaniu map na podstawie zdjęć, jest wykorzystywana w fotogrametrii leśnej w jednej z metod określania wysokości drzew.

Analizując wpływ deniwelacji terenu i nachylenia zdjęcia lotniczego na zniekształcenie obrazu na zdjęciu, łatwo zauważyć, że są one większe w skrajnych częściach zdjęcia. W związku z powyższym można wyznaczyć promień przyśrodkowej części zdjęcia, w obrębie której błędy nie będą przekraczać z góry założonej wielkości (obliczenia można wykonać na podstawie ogniskowej kamery /, wysokości zdjęcia H i wielkości deniwelacji terenu A/j). Ta część zdjęcia nazywana jest powierzchnią użyteczną. W praktyce fotogrametrii leśnej (np. przy wykorzystaniu zdjęć w taksacji) zamiast powierzchni użytecznej wyznacza się powierzchnię roboczą. Ograniczona ona jest liniami przechodzącymi przez środki podłużnego i poprzecznego pokrycia zdjęć sąsiednich (rys. 14).