P1070901

SEMINARIUM DUCHOWNE Z KAPLICĄ p.w. ZWIASTOWANIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY

Położone na Zagórzu przy ul. Wieżowej nr 2/4, zwrócone frontem na zach., z kaplicą od pd.

HISTORIA I ARCHITEKTURA. 1894—96 budowa neogotyckiego seminarium i kaplicy wg projektu Ottona Hirta. 1897 konsekracja kaplicy przez ar bpa Floriana Stablewskie-go. 1945 seminarium zniszczone w czasie działań wojennych, w następnych latach odbudowane z zatarciem cech stylowych. Obecnie budynek otynkowany, trój kondy gnący jny, wydłużony południkowo, z ryzalitami przy narożach: płytkimi od zach. i silnie występującymi od wsch., w części środkowej elewacji wsch. wieloboczny ryzalit mieszczący klatkę schodową. Wewnątrz zachowanych kilka sklepionych pomieszczeń parteru oraz aula, której strop wsparty na sześciu żeliwnych kolumienkach z kapitelami o dekoracji roślinnej.

199 OBRAZY. W auli: 1. św. Kazimierz, w. XVII (fig. 199);

190 2. św. Hieronim, w. XVII (fig. 190); 3. nieokreślony święty

217 jezuicki (?), w. XVII/XVIII (fig. 217); — w przyległych pomieszczeniach: 4. sala balowa w zamku warszawskim, 1.

236 poł. w. XIX (fig. 236); 5. Wawel od strony pd.-zach., sygn. S.ftanisław] Brymarski 1911.

KAPLICA połączona krużgankiem z budynkiem seminarium. Murowana, licowana z użyciem cegły glazurowanej; nowo podpiwniczona 1976. Złożona z trójprzęsłowej nawy z wnękowymi aneksami po bokach środkowego przęsła oraz węższego, jednoprzęsłowego, prosto zamkniętego prezbite-72 rium od pd. (fig. 72), z zakrystią od wsch. i mniejszym pomieszczeniem przyległym od zach.; przy narożu pn.-zach. wieża na rzucie czworoboku, wyżej ośmioboczina. Od pn. i pd. szczyty dekorowane arkaturami, od wsch. i zach. dekoracyjne szczyty aneksów. Czwarte, zach. przęsło nawy z chórem muzycznym oddzielone od reszty lukiem odcinkowym, chór

wsparty na trzech arkadach. Wnętrze nawy nakryte sklepie* niem sieciowym spływającym na wiązki służek; w aneksie zach. zamurowany portal, we wsch. polichromia w stiuko-wej ramie ze sceną rozmowy Chrystusa z boeatym młodzieńcem, mai. Bolesław Łaszczyński, 1896/97. Na ścianie tęczowej polichromia mai. przez tegoż, przedstawiająca Ojców Kościoła, przemalowana i uzupełniona przypuszczalnie przez Wacława Taranczewskiego 1937.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz, tryptyk neogotycki z końca w. XIX (fig. 118), fundowany przez arbpa Floriana 118 Stablewskiego; w szafie środkowej rzeźbiona scena Zwiastowania, na awersach skrzydeł płaskorzeźby śś. Barbary i Doroty, na rewersach malowane postacie św. Floriana z herbem Oksza arbpa Stablewskiego i św. Grzegorza (fig. 117), 117 w rzeźbionej predelli Ostatnia Wieczerza. Prospekt organowy neogotycki. W tęczy krucyfiks, 2. poŁ w. XVII (fig. 384). 384

ZŁOTNICTWO I TKANINY. Monstrancja wieżyczkowa z datą 1640 (fig. 492, 498), z figurkami Matki Boskiej z Dzie- 492, 498 ciątkiem i aniołów oraz napisem fundacyjnym Sabiny i Stanisława Kolnickich (na odwrociu stopy). Kielichy: 1. późno-gotycki zdobiony filigranem (fig. 520, 526), Węgry (?) 2. poł. 520, 526 w. XVI, z późniejszą datą 1688 na czaszy; 2. barokowy ok. poi w. XVII (fig. 537). Relikwiarz św. Jana Kantego (fig. 537 560), rokokowy, ok. poł. w. XVIII, zwieńczony baldachimem 560 z koroną podtrzymywaną przez dwa aniołki — Ornaty: 1. czerwony z haftem złotym w układzie kandelabrowym na kolumnie (fig. 668), 2. poł. w. XVII; 2. fioletowy, z kolumną 668 z w. XVIII. Dalmatyki: 1—2. para białych z tkaniny jedwabnej broszowanej srebrem i jedwabiem w długie lancetowate liście i gałązki kwiatowe (fig. 720), pocz. w. XVIII; 720 3—4. para białych z rypsu broszowanego jedwabiem, 2. poł. w. XVIII; 5—6. para zielonych z tkaniny jedwabnej o wzorze dużych bukietów (fig. 721), ok. 1740—50.    721

OGRÓD SEMINARYJNY. Położony na wsch. od gmachu seminarium. Założony jednocześnie z budową, przed 1896, jako przedłużenie ku pd. ogrodu arcybiskupiego, od którego oddzielony ok. 1968 i ograniczony nową trasą komunikacyjną znacznie zniekształcającą jego eklektyczny układ. W ogrodzie na osi parteru rzeźba Chrystusa ze św. Piotrem otrzymującym klucze (fig. 416), wyk. z piaskowca przez Włady- 416 sława Marcinkowskiego 1893 (ze słabo czytelną sygnaturą), pierwotnie w ołtarzu głównym katedry, po jego rozbiórce