P1520790

boliczną, wchodzi w skład kwasów nukleinowych i odgrywa istotną rolę w wielu procesach zachodzących w organizmie (np. w transkrypcji informacji genetycznej). Jest także składnikiem związków wysokoenergetycznych (ATP, fosfokreatyna i.in.), fosfoprotein i fosfolipidów błon komórkowych i wewnątrzkomórkowych. Bierze udział w procesach przemian metabolicznych wielu związków (procesy fosforylacji). Uczestniczy także w przekazywaniu sygnałów hormonalnych w komórkach. Wchodzi w skład 2,3-difosfoglicery-nianu, wpływającego na wiązanie tlenu przez hemoglobinę.

Magnez jest przede wszystkim składnikiem płynu wewnątrzkomórkowego. Z całkowitej ilości magnezu w organizmie, blisko 50%, również znajduje się w kościach. Około 16% ogólnoustrojowych zasobów magnezu stanowi pulę łatwo wymienialną. Rola fizjologiczna magnezu polega na stymulowaniu wielu reakcji enzymatycznych, zwłaszcza w łańcuchu oddechowym i cyklu glikolitycznym, a także w procesie syntezy kwasów nukleino-wych. Magnez bierze także udział w procesach skurczu mięśni, wpływając w istotny sposób na ich pobudliwość oraz transmisję pobudzenia w synapsach nerwowo-mięśniowych (jest antagonistą wapnia). W sposób pośredni wpływa także na regulację poziomu wapnia i fosforu we krwi.

10.5.2. Metabolizm wapnia, fosforu i magnezu

Poziom wapnia, fosforu i magnezu we krwi jest zależny przede wszystkim od trzech procesów: wchłaniania z przewodu pokarmowego, wydalania z moczem, odkładania lub mobilizacji z tkanki kostnej. Spośród innych czynników należy wymienić laktację, stan fizjologiczny, wiek oraz intensywności rozpadu komórek organizmu.

Wapń w osoczu krwi występuje w trzech różnych postaciach: jako wolny (50%), związany z anionami (10%) oraz połączony z białkami (40%). Z przewodu pokarmowego wapń wchłania się dość trudno (tylko ok. 1/3 z całkowitej ilości zawartej w dawce pokarmowej). Wchłanianie ma miejsce w jelicie cienkim, przede wszystkim w dwunastnicy. Nasilenie tego procesu z. leży od ilości wapnia w diecie (przy diecie niskowapniowej wchłanianie wzrasta) oraz działania hormonów. Wydalanie wapnia z moczem zależy od wielkości filtracji w kłębkach nerkowych, poziomu w surowicy krwi oraz od wymienionych wyżej czynników hormonalnych. Przy fizjologicznym poziomie wapnia we krwi, około 99% przesączonego wapnia jest resorbowane w kanalikach nerkowych. W proksymalnym odcinku nefronu wchłanianie związane jest z resorpcją innych elektrolitów, głównie sodu oraz wody. W części dystal-nej jest ono zależne od działania hormonów. Resorpcję wapnia w nerkach hamuje wysoki poziom wapnia i magnezu we krwi, niski poziom fosforu oraz wzrost objętości przestrzeni pozakomórkowej. Ogromny rezerwuar wapnia stanowią kości. U krowy w kościach zgromadzone jest ok. 7—9 kg